قرار شد در این شماره از فارسی نویسی در دسکتاپ گنوم بگیم. اول باید زبان فارسی رو بعنوان یکی از زبان های نوشتاری معرفی کنیم. بعد بهتره که فونتهای فارسی رو نصب کنیم. و بعد هم در آفیس لینوکس نوشتار راست به چپ رو فعال کنیم.
۱- اضافه کردن زبان فارسی به کیبورد
از اپلیکیشن ها Settings رو باز کنید. در اینجا کلی تنظیمات نهفته است که کم کم معرفی میشن.
![]()
حالا زبان فارسی اضافه شده و شما میتونید با کلیدهای Alt + Shift سمت چپ کیبورد زبان رو عوض کنید.
بیشتر بدانید!: حرف پ روی حرف M روی کیبورد قرار داره. و حرف ژ با گرفتن شیفت + ز نوشته میشه.
۲- نصب فونت های فارسی
برای نوشتن فارسی لزومی نداره حتما فونتهای فارسی رو نصب کنیم. اما برای اینکه سایت های اینترنتی فارسی بهتری داشته باشیم و همچنین در نوشته هامون از فونتهای مختلف استفاده کنیم، فونتهای فارسی و همچنین یکی دو تا فونت ویندوز که بهتره باشن (مثل Times و Tahoma) در این فایل آماده کردم که میتونید دانلود کنید.
یک فولدر در پوشه Home خودتون بسازید و اسمش رو بذارید fonts و
بعد از اینکه این فایل رو دانلود کردید، محتویات اون رو از حالت فشرده خارج کنید: روش دبل کلیک کنید و فولدر داخلش رو بکشید و رها کنید داخل پوشه fonts
و بعد پوشه fonts را تغییر نام (rename) کنید و یک نقطه در ابتدای اون بذارید. یعنی بشه fonts.
و بعد یک بار این دستور را در ترمینال اجرا کنید تا فونت های جدید به سیستم شناسونده بشن.
بیشتر بدانید!: در لینوکس هر کاربری که در اون سیستم عامل تعریف شده میتونه تنظیمات کاملا متفاوتی از کابران دیگه داشته باشه. (فلسفه وجود پوشه Home همینه اصلا) در این پوشه هزار و یک فایل تنظیماتی وجود داره که توسط برنامه هایی که اون کاربر استفاده میکنه تولید میشن. حتی کاربران میتونن فونتهایی رو داشته باشن که دیگر کاربران نداشته باشن. چون کاربران دیگه به فولدر Home همدیگه به هیچ وجه دسترسی ندارند.
پوشه ای به نام fonts. در Home یک کاربر محلی برای نگه داری فونتهای اختصاصی اون کاربره. اما اگر مدیر سیستمی چند کاربره تصمیم داره فونتی رو نصب کنه که همه ی کاربران از اون استفاده کنند باید اون رو در پوشه ای در مسیر /usr/share/fonts/ بذاره. که این الان برای ما چندان لزومی نداره.
۳- فعال کردن راست به چپ در آفیس لینوکس (LibreOffice)
برای اینکار، از اپلیکیشن ها writer رو باز کنید و از منوی Tools و بعد Options محلی رو که در عکس مشخص کردم پیدا کنید و زبان Persioan رو اونجا انتخاب کنید. در عکس مشخصه.
![]()
بیشتر بدانید!: نوشتن از سمت راست فرق داره با نوشتن از جهت راست به چپ! اولی رو میگن Text Alignment و دومی رو میگن Text Direction که میشه Right to Left یا RTL نوشت یا Left to Right یا LTR نوشت.
وقتی شما Text alignment رو از سمت راست قرار میدید، درواقع کلمات و جملات به سمت راست صفحه منتقل میشن. ولی وقتی Text Direction رو RTL قرار میدید، نوشتار از سمت راست آغاز میشه. که برای زبانهایی مثل فارسی که از راست به چپ نوشته میشن، لازمه که نوشتار RTL باشه و فقط بردن کلمات به سمت راست صفحه کافی نیست.
نوشتن اعداد فارسی: بر خلاف ویندوز، لینوکس این شعور رو داره که بدون تنظیمات خاصی وقتی زبان کیبورد فارسی است اعداد به صورت فارسی تایپ شوند، و وقتی زبان کیبورد انگلیسی است، اعداد به انگلیسی تایپ شوند. اگر فایل word باز کردید و دیدید اعداد انگلیسی هستند و متن فارسی، اشکال از نگارش اون فایل است. یعنی تایپیست اگر میخواست عددهاش فارسی باشن، باید در حین تایپ فارسی بدون عوض کردن زبان کیبورد عدد را تایپ میکرد.
۴- تغییر زبان تمام سیستم به فارسی
ممکنه بپرسید آیا امکانش هست که زبان تمام سیستم (منوها،برنامه ها، و ... ) به فارسی تبدیل بشه؟ بله، تا حدودی فارسی خواهند شد، اما اکیدا توصیه میکنم که دنبال این قضیه نباشید. چون اولا کامل نیست و در سیستم دو گانگی زشتی بوجود میاد. دوما انگلیسی یاد بگیرید!!
۱- اضافه کردن زبان فارسی به کیبورد
از اپلیکیشن ها Settings رو باز کنید. در اینجا کلی تنظیمات نهفته است که کم کم معرفی میشن.
برای اینکه زبانی رو به کیبوردمون اضافه کنیم، روی Region & Language کلیک کنید. چیزی شبیه به این خواهید دید:
![]()
روی + کلیک کنید و بعد وارد مرحله بعد میشید. در اینجا روی علامت سه نقطه کلیک کنید تا لیست زبان های به جز انگلیسی نمایش داده بشه. اگر Persian در اونجا بود که اضافه اش میکنید، اگر نبود باز روی علامت سه نقطه کلیک میکنید و بعد از بین لیست زبانها Persian رو انتخاب میکنید.
بعد از اینکه زبان فارسی اضافه شد، یک بار در Terminal (محیط متنی) دستور زیر رو اجرا کنید: (به این علت)
بعد از اینکه زبان فارسی اضافه شد، یک بار در Terminal (محیط متنی) دستور زیر رو اجرا کنید: (به این علت)
| dconf write /org/gnome/desktop/input-sources/xkb-options "['grp:alt_shift_toggle']" |
حالا زبان فارسی اضافه شده و شما میتونید با کلیدهای Alt + Shift سمت چپ کیبورد زبان رو عوض کنید.
بیشتر بدانید!: حرف پ روی حرف M روی کیبورد قرار داره. و حرف ژ با گرفتن شیفت + ز نوشته میشه.
۲- نصب فونت های فارسی
برای نوشتن فارسی لزومی نداره حتما فونتهای فارسی رو نصب کنیم. اما برای اینکه سایت های اینترنتی فارسی بهتری داشته باشیم و همچنین در نوشته هامون از فونتهای مختلف استفاده کنیم، فونتهای فارسی و همچنین یکی دو تا فونت ویندوز که بهتره باشن (مثل Times و Tahoma) در این فایل آماده کردم که میتونید دانلود کنید.
یک فولدر در پوشه Home خودتون بسازید و اسمش رو بذارید fonts و
بعد از اینکه این فایل رو دانلود کردید، محتویات اون رو از حالت فشرده خارج کنید: روش دبل کلیک کنید و فولدر داخلش رو بکشید و رها کنید داخل پوشه fonts
و بعد پوشه fonts را تغییر نام (rename) کنید و یک نقطه در ابتدای اون بذارید. یعنی بشه fonts.
و بعد یک بار این دستور را در ترمینال اجرا کنید تا فونت های جدید به سیستم شناسونده بشن.
fc-cache -f -v |
پوشه ای به نام fonts. در Home یک کاربر محلی برای نگه داری فونتهای اختصاصی اون کاربره. اما اگر مدیر سیستمی چند کاربره تصمیم داره فونتی رو نصب کنه که همه ی کاربران از اون استفاده کنند باید اون رو در پوشه ای در مسیر /usr/share/fonts/ بذاره. که این الان برای ما چندان لزومی نداره.
۳- فعال کردن راست به چپ در آفیس لینوکس (LibreOffice)
برای اینکار، از اپلیکیشن ها writer رو باز کنید و از منوی Tools و بعد Options محلی رو که در عکس مشخص کردم پیدا کنید و زبان Persioan رو اونجا انتخاب کنید. در عکس مشخصه.
بیشتر بدانید!: نوشتن از سمت راست فرق داره با نوشتن از جهت راست به چپ! اولی رو میگن Text Alignment و دومی رو میگن Text Direction که میشه Right to Left یا RTL نوشت یا Left to Right یا LTR نوشت.
وقتی شما Text alignment رو از سمت راست قرار میدید، درواقع کلمات و جملات به سمت راست صفحه منتقل میشن. ولی وقتی Text Direction رو RTL قرار میدید، نوشتار از سمت راست آغاز میشه. که برای زبانهایی مثل فارسی که از راست به چپ نوشته میشن، لازمه که نوشتار RTL باشه و فقط بردن کلمات به سمت راست صفحه کافی نیست.
۴- تغییر زبان تمام سیستم به فارسی
ممکنه بپرسید آیا امکانش هست که زبان تمام سیستم (منوها،برنامه ها، و ... ) به فارسی تبدیل بشه؟ بله، تا حدودی فارسی خواهند شد، اما اکیدا توصیه میکنم که دنبال این قضیه نباشید. چون اولا کامل نیست و در سیستم دو گانگی زشتی بوجود میاد. دوما انگلیسی یاد بگیرید!!
