- یکی از بزرگترین مرد‌هایی که جهان تا به حال به خودش دیده بود از دنیا رفت.
- حیف! واقعا حیف! حیف شد مرد. محصولاتش خیلی قشنگ هستن. طراحی اون‌ها عالی! واو! دنیا تاثیرگذارترین آدم روی زمین در قرن حاضر رو از دست داد!
- …

جملاتی شبیه این جمله چیزهایی هست که این روزها تو تمام اینترنت از سر و کول آدم بالا میره. وقتی می‌ری تو فیس‌بوک، همه آواتارها تغییر کرده به عکس استیو جابز. تو توئیتر همه راجع به اون توئیت می‌کنن. همه جا پر شده از سخنان به اصطلاح قصار جابز. وبلاگ‌ها و سایت‌های خبری همه در غم و اندوه استیو جابز نشستن. با خودم فکر می‌کنم که چرا؟ به نتیجه‌ای نمی‌رسم. دقیقا نمی‌دونم چی باید گفت. یا اصلا باید در این مورد چیزی گفت اصولا یا نه! چطور باید یه تلنگوری به این جامعه زد؟ میشه اصلا از این جامعه پرسید که «دارید چی کار می‌کنید؟» می‌فهمید چی کار می‌کنید؟ چرا همیشه سعی می‌کنید از همه قهرمان درست کنید؟ چرا فکر می‌کنید دنیا بدون استیو جابز یه چیزی کم داره؟

یه دقیقه صبر کنید اصلا. من هم مثل شما به جابز احترام می‌گذارم و از مرگش خوشحال نیستم. من هم اون رو آدم بیزنس‌من، خلاق و با پشتکاری می‌دونم. اون پولدار شد. شرکت اون محصولات قشنگی رو ارائه کرد، اما می‌دونید به چه قیمتی؟ شما استیو جابز رو می‌شناسید؟ شمایی که عکس پروفایلت رو تغییر دادی به عکس ایشون، آیا تا حالا دو صفحه مقاله راجع به ایشون خوندی؟ می‌‌دونستی که پارسال ۹ نفر از کارکنان شرکت خط تولید آیفون در شرکت فاکس‌کانز تایوان خودکشی کردن؟ فکر می‌کنید که چرا؟ اطلاعی دارید اصلا ازش؟ با طرز مدیریتش آشنا هستید؟ می‌دونستید که کارمندان اپل وحشت داشتن از اینکه با استیو تو آسانسور همسفر بشن؟ چون می‌ترسیدن تا وقتی آسانسور برسه پایین کارشون رو از دست داده باشن!

واکنش ریچارد استالمن به مرگ جابز این طور هست:

استیو جابز، کسی که پیشگام تبدیل کامیپیوتر به یک زندان باحال بود، در گذشت. زندانی که برای محروم کردن احمق‌ها از آزادی‌هایشان طراحی شده بود.

هارولد واشنگتن، شهردار شیکاگو، درباره دالی، شهردار فاسد پیش از خود گفته بود: «خوشحال نیستم که او مرده، ولی خوشحالم که دیگر نیست». هیچکس سزاوار مرگ نیست، نه جابز و نه آقای بیل (گیتس) و نه کسانی که کارهای شیطانی‌تری از این دو انجام داده‌اند. با این حال، همه ما سزاوار دیدن روزی که تاثیر بدخواهانه جابز بر روی رایانش مردم پایان می‌پذیرد هستیم.
بدبختانه به رغم غیبت جابز، این تاثیر همچنان ادامه‌ خواهد یافت. تنها می‌توانیم امیدوار باشیم جانشینان او، در تلاش برای ادامه راه او، کمتر موفق باشند.[۱]

می‌دونید چرا ریچارد این طور واکنش نشون داده؟ برای اینکه استیو تمام مدت در تلاش برای محدود کردن آزادی کاربرانش بوده. محصول قشنگ در قبال از دست دادن آزادی! محصولاتی که هیچ وقت بازخورد کاربرانش براش اهمیتی نداشت. محصولاتی که حتی برای اپل جاسوسی می‌کنن. حتما فراموش نکردید که آیفون اطلاعات تمام جاهایی که می‌رفتید رو به طور مخفیانه جمع‌آوری می‌کرد! یکی دیگه از کارهای ظالمانه‌ای که اپل کرده ثبت پتنت‌های احمقانه‌ای بوده که به ضرر جامعه بشری و آزادی آدم‌ها تموم میشه. مثلا شما می‌دونستید که اپل جلوی فروش محصولات گالاکسی سامسونگ رو گرفته فقط به خاطر اینکه میگه شبیه محصولات من هستند؟ می‌دونید یکی از موارد شباهت چیه؟ طراحی مستطیلی با گوشه‌های گرد! یا یکی دیگه از موارد شباهت استفاده از گل آفتاب‌گردان به عنوان آیکون یکی از برنامه‌هاست! می‌تونید تصور کنید این یعنی چی؟ می‌تونید بپذیرید که اگر دنیا اینجوری پیش بره فقط اپل هست که می‌تونه از گل آفتاب‌گردون برای آیکون برنامه‌هاش استفاده کنه؟ آیا استیو جابز و اپل دنیا رو محل بهتری برای زندگی آدم‌ها کردن؟

دوستان، استیو فقط یه بیزنس‌من بوده که برای سود شخصی خودش کار می‌کرده! فقط و فقط! این آدم رو نپرستید! هیچ کسی رو نپرستید! چیزهای مهم‌تری تو این دنیا وجود داره. آدم‌هایی هستند که کارهای مهم‌تری کردن، برای بشریت، برای آزادی انسان‌ها. ریچارد استالمن رو می‌شناسید؟ می‌دونید تمام عمرش رو برای دفاع از آزادی کاربری کامپیوتر صرف کرده؟ لینوس ترووالدز رو چطور؟ اون هم می‌تونست به پولداری بیل گیتس باشه الان! اما این کار رو نکرد و کدهایی که نوشته بود رو برای همه به طور آزاد منتشر کرد. می‌دونید همین وبی که هممون بهش وابسته هستیم رو شخصی به اسم تیم برنرز لی ساخته و به طور آزاد در اختیار عموم قرار داده؟ اما شما اون‌ها رو حتی نمی‌شناسید. اگر شناختید هم نباید بپرستید! همه حرف من همینه!

[۱] ترجمه از مهدی فتاحی در آزادراه