وقتی به یک کاربر ،اولین بار لینوکس معرفی میکنی ممکن است که به شما بگویند که درحال استفاده از لینوکس هستند اما به سرعت میفهمند که به آنها چیز دیگری گفته میشود.بله Ubuntu, Fedora, Linux Mint, Debian, openSUSE و خیلی دیگر ،مدلهای مختلفی از لینوکس یا”توزیعهای لینوکس” هستند.اگر یک مقدار فکر کنید احتمالاً از خود میپرسید چرا تعداد زیادی از توزیعهای مختلف لینوکس وجود دارد مخصوصاً که همهی آنها لینوکس هستند.
ویندوز دارای نسخههای متعدد است اما آنها به عنوان سیستمعاملهای کاملاً مجزا به بازار عرضه نشدهاند.سیستمعامل Mac OS X فقط دارای یک نوع تک (حداقل برای دسکتاپ) میباشد.پس چرا بسیاری از توزیعهای مختلف لینوکس وجود دارد؟
کرنل لینوکس
از آنجا که همهی توزیعهای لینوکس هنوز لینوکس درنظر گرفته میشوند ،بدان معناست که حداقل یک چیزی بین آنها مشترک است و آن کرنل خواهد بود.این قطعه از نرمافزار ،هستهی اصلی سیستمعامل است.کرنل به نرمافزارهایی که در حال تعامل هستید به عنوان مثل ،مرورگر شما با سختافزار که همهی کارها را انجام میدهد پل میزند.همچنین شامل تعداد زیادی از درایورها است که پشتیبانی برای سختافزار فراهم میکند.
به همین دلیل بروز نگه داشتن کرنل یا اگر نیازهای خاصی دارید، کامپایل کرنل توسط خود ،مهم است.کرنل لینوکس توسط توسعهدهندگان سرتاسر دنیا ،مشارکت دریافت میکند.اما لینوز ترووالدز ،خالق هستهی لینوکس هنوز مدیر آنچه که میرود و آنچه که نیست ،میباشد.هیچکس با این مشکل ندارد ،با این حال به عنوان هسته برای تمام موارد کاربردی استفاده میشود.
فنآوریهای سیستم
هنگامی که شما شروع به صحبت کردن در مورد هر چیزی درکنار هسته لینوکس میکنید ،همه چیز شروع به تغییرمیکند. رهبران توزیع میتوانند انتخاب کنند آن توزیع چه نرمافزارهایی شامل شود مانند چه مدیر بستهای میخواهند استفاده کنند (به فرمت بسته وابسته است) ،چه display server شامل شود و خیلی از بستههای اضافی دیگر .رهبران توزیعها این آپشنها را دارند زیرا هر دسته از نرمافزارهای لینوکس (مثل display server ) میتوانند برنامههای متعدد که در این تاپیک صحبت شده به طرق مختلف داشته باشند.
یک مثال برای مدیر نمایش ( display manager ) ،یک توزیع میتواند به استفاده از X-سرور X.Org ادامه دهد زیرا برای چندین دهه استاندارد بوده است یا توزیع میتواند از Wayland به جای X.Org استفاده کند زیرا ویژگیهای جدید و بروزرسانیهای مورد نیاز دیگری را فراهم میکند .همچنین آنها از Mir که فرک شدهی Wayland است و عمدتا توسط کانونیکال شرکت پشت اوبونتو توسعه داده شده ، میتوانند استفاده کنند.
محیطهای رومیزی
بعضی از توزیعها میتوانند حتی به سادگی محیط دسکتاپی که استفاده میکنند متفاوت باشند.در این مورد منظورم اوبونتو است.ابونتو از Gnome/Unity ، کوبونتو از KDE ، زوبونتو از Xfce ، لوبونتو از LXDE به همین ترتیب استفاده میکند.توزیع های دیگر به عنوان یک توزیع باقی میمانند اما ارائهی چندگانه ”چرخشی (spins )” شامل محیطهای مختلف دسکتاپ میشود که برای نمونه فدورا از این نوع توزیعها میباشد.
«من میتوانم این کار را بهتر انجام دهم»
توزیعهای دیگری نیز وجود دارند ،آنها از جنبههای تکنولوژیکی شبیه به توزیعهای دیگر هستند اما برخی از بستههای نرمافزاری را جایگزین کردن.یک مثال خوب لینوکس Mint است که به عنوان باینری سازگار با اوبونتو میباشد که شامل مجموعهای از ابزارهای سیستم ، محیط دسکتاپ خود و یک تم minty-green میباشد.
اهداف و اخلاق
در نهایت یک توزیع میتواند وجود داشته باشد که دلایل آن مربوط به نرمافزار و تکنولوژی پشت توزیع نمیباشد بلکه اهداف و اخلاقیات آن است.برای مثال اهداف دبیان فراهم کردن یک توزیع بسیار پایدار میباشد (درنتیجه حاوی نرمافزارهای قدیمی است).لینوکس مینت با هدف ارائه یک توزیع بسیار آسان برای کاربران سیستم عامل های دیگر مانند ویندوز و Mac OS X برای استفاده از لینوکس میباشد.در نهایت فدورا برای استفاده از آخرین ورژن نرمافزار و تکنولوژی جدید میباشد .
مواضع توزیع در نرم افزار منبع باز نیز متفاوت است ،که میتواند نکته مهمی برای اشخاصی که منبع باز بودن خیلی مهم است باشد.به عنوان یک مثال ،ابونتو هیچ مشکلی با بودن نرمافزار اختصاصی (proprietary software) در مخازن خود ندارد.اوبونتو همیشه شامل کلاینت Steam gaming و درایورهای گرافیکی برای AMD , Nvidia است.فدورا ،از سوی دیگر دارای یک سیاست قوی منبعباز است که مانع وجود هر گونه نرم افزار اختصاصی در مخازن خود میشود.
مواردی از قبیل کلاینت Steam gaming ، audio و کدکهای ویدئویی و بیشتر،همه احتیاج به نصب شدن از طریق مخازن third party دارند.البته در پایان روز شما میتوانید هرآنچه که بخواهید با نصب کپی لینوکس بدون توجه به سیاست پروژهی آن توزیع انجام دهید اما بعضی موارد هنوز برای مردم مهم است.
نتیجه
آگاهی داشتن از تفاوت توزیعها با یکدیگر میتواند کمک زیادی برای ساختن یا شکست تجربهی لینوکس شما باشد.همهی توزیعها توسط همه استفاده نمیشوند ،بنابراین مهم است که یکی که به علایق و اولویتهای شما نزدیک است را انتخاب کنید.با تست کردن توزیعها مطلقاً چیزی اشتباه نمیشود (چه به عنوان یک نصب واقعی و یا فقط در یک ماشین مجازی) چرا که می تواند به شما ایده خوبی از آنچه هر یک از توزیعها هستند بدهد.
از کدام توزیع بیشتر لذت میبرید؟آیا فکر میکنید که وجود یک توزیع برای هر سلیقهای ایدهی خوبی است یا بهتره که یک توزیع باشد؟
cheers!