چندی پیش طبق روال همیشگی بعدازآنکه دو سال از عرضه‌ی نسخه‌ی ۱۲.۰۴ اوبونتو می گذرد، کنونیکال اقدام به ارائه نسخه‌ی بلندمدت اوبونتو نمود. اوبونتو ۱۴.۰۴ برای دو سال عرضه‌شده و دارای پشتیبانی ۵ ساله است. معمولاً مرسوم است تا بررسی یک توزیع را مدتی پس از انتشار آن آماده می‌کنیم. اما به این دلیل که مشکلاتی را در تاریخ عرضه‌ی این نسخه از اوبونتو داشتم، نتوانستم این نسخه را بررسی کنم، با این وجود در این مطلب و با کمی وقفه به بررسی این نسخه از اوبونتو خواهم پرداخت که امیدواریم این بررسی رضایت شمارا جذب نماید.
نسخه کرنل و برنامه های پیش فرض:
اوبونتو در این نسخه شاهد تغییرات انقلابی نبوده که می‌تواند به دلیل LTS بودن آن باشد. درحالی‌که کنونیکال آماده می‌شود تا اوبونتو را بر روی دستگاه‌های لمسی همچون تبلت‌ها و اسمارت فون ها عرضه کند، اکثر ویژگی‌های جدید در این نسخه به دلیل آماده نبودن و پایداری نامناسب برای نسخه‌ی LTS دروجود ندارند. به‌عنوان مثال Mir که قرار است جایگزین X در اوبونتو شود و یا Unity 8 در این نسخه تغییرات کمی را داشته است. همچنین در این نسخه برای اولین بار است که کاربران نسخه‌ی LTS نیز با لنزهای جستجوی آمازون و تنظیمات حریم خصوصی اوبونتو مواجه خواهند شد.
در این نسخه از لینوکس نسخه‌ی ۳.۱۳ استفاده‌شده است که تغییرات زیادی را نسبت به کرنل قبلی استفاده‌شده در اوبونتو ۱۲.۰۴ داراست. یکی از این تغییرات بهبود در پشتیبانی از حافظه‌های جانبی SSD است که سرعت بیشتری را به ارمغان آورده است.
همچنین در این نسخه nftables جایگزین iptables گشته است. تغییر دیگری که می‌توان از آن یادکرد، بهبود مصرف انرژی و مدیریت انرژی در این نسخه از کرنل لینوکس است که خبر خوبی برای کاربران لب تاپ خواهد بود.
باوجود بهبود عملکرد این نسخه در زمینه‌ی طول عمر باطری، هنوز هم نصبت به دیگر سیستم‌عامل‌ها همچون مک کمی عقب‌تر است. به این شکل که با استفاده از این دو سیستم‌عامل بر روی مک بوک ایر، و قرار دادن روشنایی بر روی ۵۰ درصد و پخش فیلم Full HD به‌صورت مداوم اوبونتو حدود ۴ و نیم ساعت دوام آورد ولی مک حدود ۶ ساعت روشن ماند که تفاوت آشکاری رابین این دو سیستم‌عامل نشان می‌دهد.
در این نسخه برنامه‌های Firefox،Thunderbird,Shotwell و Libreoffice به همراه Rhythmbox نسخه‌ی ۳.۰.۲ و Empathy نسخه‌ی ۳.۸.۶ نصب هستند که گزینه‌های معمول همیشگی را دربرمیگیرد.
تغییرات ظاهری:
باوجودآنکه انتظار تغییرات کمی را بر روی یونیتی در نسخه LTS داشتم، اما کنونیکال تغییراتی را در این نسخه اعمال کرده است که بیش از این در اوبونتو تست نشده‌اند. یکی از این تغییرات امکان نمایش نوار بر روی نوار عنوان برنامه‌ها است که نوع جدیدی از نمایش نوار منو را در یونیتی در اختیار کاربرانی که از Global Menu خوششان نمی‌آمد قرار داده است.
یکی از مشکلاتی که کاربران در مورد Global Menu داشتند این بود که امکان غیرفعال کردن آن در اوبونتو وجود ندارد و کاربرانی که از مانیتورهای بزرگ با رزولوشن‌های بالا (۴k – retina) استفاده می‌کنند، نمی‌توانند به‌راحتی از این منوها استفاده کنند.
همچنین یکی از دلایلی که قابلیت منوی عمومی یا Global Menu در سیستم‌عامل اوبونتو به‌خوبی سیستم‌عامل مک نیست به دلیل هماهنگ نبودن برخی نرم‌افزارها با این قابلیت است. به شکلی که برخی از نرم‌افزارها منوی محلی دارند و برخی دیگر از دیگر انواع نمایش منو برخوردارند به‌صورت مثال نحوه‌ی نمایش منو در گنوم شاهد تغییراتی بوده است و اکثر نرم‌افزارها نیز از آن تبعیت کرده‌اند. و این در حالی است که در سیستم‌عامل مک اکثر قریب به‌اتفاق نرم‌افزارها از ظاهر یکسانی برخوردارند. و همچنین در اکثر برنامه‌های مک اگر cmd- را فشار دهید به پنجره Options وارد می‌شوید بدون اینکه در منو به دنبال گزینه‌ی فوق باشید. بااین‌حال به دلایل مختلف این قابلیت نمی‌تواند در اوبونتو وجود داشته باشد. بنابراین به نظر من وجود نوار منوی عمومی در نوار بالایی دسکتاپ برای اکثر کاربران گزینه‌ای بی‌فایده است.
دومین ویژگی که توسط کاربران زیادی درخواست شده است قابلیت کمینه! (Minimize) کردن برنامه‌ها با کلید دوباره بر روی آیکون برنامه در لانچر است که در این نسخه به اوبونتو افزوده‌شده است. به این شکل که سابق بر این اگر برنامه‌ای را باز می‌کردید و مجدد بر روی آیکون آن در لانچر کلیک می‌کردید، رخدادی روی نمی‌داد. اما اکثر کاربران که سابقاً با این کار شاهد کمینه شدن پنجره بودند خواستار چنین قابلیتی در یونیتی بودند که در این نسخه به یونیتی افزوده شد.
تغییر دیگر در صفحه‌ی قفل صفحه‌نمایش (Lock Screen) انجام‌گرفته است که ظاهر هماهنگ‌تری با صفحه‌ی ورودی پیداکرده است.
در نسخه‌ی قبلی تغییر سایز پنجره‌ها با یک کادر زردرنگ همراه بود که تغییرات اندازه‌ی پنجره‌ها را نمایش می‌داد. در نسخه‌ی جدید این تغییرات به‌صورت گرافیکی‌تر و با جلوه‌ی بهتری نمایش داده می‌شود به این شکل که تغییرات پنجره‌ها را به‌صورت زنده نمایش می‌دهد که ظاهری زیباتر و شکیل‌تری را نسبت به قبل فراهم کرده است.
همچنین اگر معمولاً برنامه‌های زیادی را باز می‌کنید و معمولاً در پیدا کردن برنامه‌ای که می‌خواهید با آن کارکنید مشکل‌دارید در این نسخه ویژگی جدیدی اضافه‌شده است که می‌توانید در حالت Spread view با تایپ کل یا بخشی از اسم برنامه، برنامه موردنیاز را در بین برنامه‌های باز شده پیدا کنید. این حالت با فشردن کلید های Super + W فعال می شود.
در گنوم ۳.۱۰ ویژگی جدیدی وجود داشت که برنامه‌هامی‌توانستند نوار عنوان برنامه را در داخل برنامه و به‌صورت توکار به کار برند که ظاهری شیک‌تر به برنامه‌هامی‌بخشید. در این نسخه نیز اوبونتو نوار عنوان و Windows Decoration را با این قابلیت همراه ساخته است که دیگر ظاهر دندانه‌ای شکل سابق را نداشته و از زیبایی بیشتری برخوردار هستند. تفاوت بین نسخه‌ی قبل و این نسخه را می توانید در تصویر ببینیند.
اگر از برنامه‌های تحت وب استفاده کنید و آنان را به لانچر سنجاق کنید (pin) برنامه‌ی مبتنی بر وب در مرورگری کوچک که توسط اوبونتو و با QML نوشته‌شده است بازخواهد شد که قبلاً در نسخه تا نیز چنین مرورگری وجود داشت.
اگر خواستید بخش‌هایی از یونیتی و یا ظاهر نرم‌افزارها ازجمله قلم و سایز متون را تغییر دهید گزینه‌ای در یونیتی در اختیار شما نیست برای انجام این تنظیمات و یا دیگر تنظیمات می‌توانید از نرم‌افزار Unity Tweak Tool کمک بگیرید که گزینه‌های متنوعی را در اختیار شما قرار می‌دهد. این نرم‌افزار همانند ابزار Gnome Tweak Tools در گنوم ۳ عمل می‌کند و شخصی‌سازی‌های بیشتری را برای شما فراهم می‌کند.
در نسخه‌ی جدید شما قادر خواهید بود تا پانل لانچر را به مقادیری کوچکتر (تا اندازه‌ی ۱۶ پیکسل) تغییر اندازه دهید. یکی از مشکلاتی که اکثر کاربران اوبونتو با آن دست و پنجه نرم می کنند، پشتیبانی از صفحات با DPI بالا ست که عملا استفاده از این نوع صفحه نمایش ها را غیر ممکن کرده است. در این نسخه از اوبونتو قابلیت افزوده شده است که شما میتونید کشیدگی صفحه برای رابط کاربری را در بخش تنظیمات صفحه نمایش تغییر دهید.
لنز های یونیتی:
اگر شما از آن دسته از کاربرانی هستید که از نسخه‌ی ۱۳.۱۰ به این نسخه آمده‌اید تغییرات زیادی را در این نسخه مشاهده نخواهید کرد ولی اگر از نسخه‌ی LTS قبلی به این نسخه به‌روزرسانی کرده‌اید با تغییراتی زیادی مواجه خواهید شد که قبلاً در یونیتی وجود نداشته‌اند و البته حرف و حدیث‌هایی نیز پشت سر این قابلیت‌ها وجود دارند که اکثراً مربوط به حریم خصوصی کاربران می‌گردد. دو مشکل عمده در Dash جدید در یونیتی وجود دارد اولی هنگامی بروز می‌کند که می‌خواهید دنبال فایل یا برنامه‌ای بگردید که به شما گزینه‌های اضافی دیگری را هم نمایش می‌دهد که ممکن است خوشایند نباشد. و دومین مسئله مربوط به جمع‌آوری اطلاعات شما توسط کنونیکال است که اطلاعات عظیمی از شمارا بدون اینکه بدانید در اختیار می‌گیرد.
بااین‌وجود قابلیتی در بخش System Settings -> Security and Privacy -> Search قرار دارد که با برداشتن تیک مقابل گزینه‌ی Include online Search result می‌توانید نتایج آنلاین را از نتایج Dash بردارید.
نکته جالبی که می‌توان به آن اشاره کرد قابلیت حل مسائل ریاضی در Daash است که با فعال کردن فیلتر Calculator قادر به انجام محاسبات خود در Dash نیزخواهید بود. از تغییرات ظاهری دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- حذف هاشیه‌ها از پنجره ها
- قابلیت افزایش صدا به بیش از ۱۰۰ درصد
حذف Ubuntu One!
یکی از نکات عجیبی در این نسخه به وقوع پیوسته حذف Ubuntu One در این نسخه و بسته شدن این سرویس برای همیشه است که به شخصه برای من قابل فهم نیست! باوجود آنکه اوبونتو قصد دارد جای پای خود را در تبلت ها و اسمارت فون ها بازکرده و محیطی یکپارچه را فراهم آورد داشتن سرویسی که همه‌ی این ابزارها را با هم همگام‌سازی کند ضروری به نظر می‌رسد که اوبونتو وان می‌توانست این کار را به‌خوبی انجام دهد که با اقدام عجیب کنونیکال این سرویس برای همیشه بسته شد!
کارایی و پایداری
معمولاً نسخه‌های LTS دارای مشکلات کمتری نسبت به نسخه‌های عادی اوبونتو هستند اما بااین‌وجود این نسخه یکی از بهترین نسخه‌های LTS موجود تا امروز است که تجربه‌ی کم ایرادی را از همان نسخه‌ی بتا فراهم آورده بود.
بااین‌وجود برخی مشکلات و کرش ها در هنگام استفاده از نرم‌افزارهای تحت وب همچون آمازون شاهد بوم به‌طوری که این نرم‌افزارها پس از اجرا به‌سرعت بسته‌شده و کادری همانند شکل مقابل جهت گزارش خطا نمایش داده می‌شد.
فرآیند نصب نرم‌افزار نیز تغییر خاصی نکرده و مرکز نرم‌افزاری اوبونتو به همان منوال سابق کار می‌کند که برخی ایرادات در آن رفع گردیده‌اند و پایداری آن نسبت به قبل کمی بهتر شده است.
نکات مثبت:
- افزایش پایداری و رفع نواقص گذشته
- تغییرات ظاهری مثبت
- پشتیبانی بلند مدت (حدود پنج سال)
- تصویر زیمنه ی زیباتر نسبت به قبل
نکات منفی:
- روشن بودن جستجوی آنلاین در Dash به صورت پیش فرض
- ناهماهنگی ظاهر برنامه ها با نوار منوی عمومی (Global Menu)
به‌طور کلی استفاده از این نسخه را به کاربران اوبونتو توصیه می‌کنم. اول به دلیل پایداری و بعد به دلیل تغییرات مثبتی که در یونیتی اتفاق افتاده‌اند. موارد زیادی در این نسخه وجود دارند که در این مطلب به آنان اشاره ای نشد.
6 دیدگاه برای این نوشته:
Rasool Entertainment:
۰۸ خرداد ۱۳۹۳ خیلی ممنون بابت مقاله
ابونتو 14.04 فوق العاده است ( حداقل توی زوبونتو 14.04 که همینطوره )
من از 12.04 تا 14.04 همه رو امتحان کردم. هیچکدوم به پایداری 14.04 نیستن.
اوبونتوتاچ 14.04 هم که فوق العاده شده ( مخصوصا مولتی تسکینگش )امین:
۰۹ خرداد ۱۳۹۳ من این نسخه رو نصب کردم و به چند دلیل اون رو کامل حذف کردم و به پارسیکس پیوستم:
۱- مصرف رم فوق‌العاده بالا(حداقل 1.6G و تا 3G نیز رسیده)
۲- عدم کارایی unity با درایور پیش فرض کارت گرافیک(nouveau) که باعث میشه تعداد نرم‌افزارهای در حال اجرای همزمان سیستم رو به شدت کند کنه – پیشنهاد می کنم از گنوم استفاده کنید
۳- جستجو و ایندکس کردن فایل‌های شما( هر چند میشه این جستجو رو غیر فعال کرد اما به طور پیش فرض فعال هس و هر چی اون رو kill کنید دوباره اجرا میشه)
و دلایلی که هنوز به اثبات نرسیده ولی احساس می‌کنم spyware روی اوبونتو وجود داره که نیاز به بررسی بیشتر و مانیتور کردن ارسال و دریافتهای اینترنت داره
من به پارسیکس رفتم باورتون نمیشه وقتی سیستم عامل میاد بالا فقط 450M رم می‌گیره تازه نسخه 64 بیتی!
نظرم اینه که ما جامعه لینوکس ایران باید از لینوکس آقای باغومیان(پارسیکس) استفاده کنیم و هر کسی بیاد در حد توان و وقت خودش دین خودش رو به سیستم عامل لینوکس و به طور خاص پارسیکس ادا کنه. بیایم هممون رو این توزیع کار کنیم و از جاسوسی های بعضی از توزیع ها خلاص شیم.مجتبی:
۰۹ خرداد ۱۳۹۳ بررسی جامع و خوبی بود بخصوص اون مقایسه عمر باتری و کاش با عمر باطری ویندوز هم مقایسه می‌کردین.
به هر حال خیلی ممنونTahmooreth:
۰۹ خرداد ۱۳۹۳ سپاس به خاطر مطلب خوب شما
۰۹ خرداد ۱۳۹۳ امین جان. من هم این نسخه رو نصب کردم و مصرف رمم در حد 400-600 مگ بود ( 1.5 گیگ رم دارم کلا )
گرافیک رو هم با اینکه خیلی قدیمیه و پشتیبانی درستی نمیشه ولی تا 90 درصد بهینه کار می کنه
در مورد Spyware هم فکر نکنم صحت داشته باشه. آخه میلیون ها آدم دارن از اوبونتو استفاده می کنن، یکیشون نفهمیده که اوبونتو Spyware داره یا نه؟ مطمئنا اگه داشت همه جا خبرش می پیچید.رضا:
۱۲ خرداد ۱۳۹۳ منتظر بررسی مینت 17 هم هستیم :)
