SunOS نام هسته سیستم عامل سولاریس است و در کل سه نوع سیستم فایل UFS, ZFS و SAP در سیستم عامل سولاریس وجود دارد. می توانید از فایل etc/vfstab/ (مخفف virtual file system table)، از فایل etc/default/fs/ و یا از فایل etc/dfs/dfstab/ نوع سیستم فایل را در سولاریس تشخیص دهید. فایل vfstab مشابه با فایل etc/fstab/ در سیستم عامل لینوکس است و نقاط اتصال را در هنگام بوت شدن تعیین می کند. فایل etc/default/fs/ برای سیستم فایل محلی و فایل etc/dfs/dfstab/ برای سیستم فایل NFS است.

UFS یا Unix File System سیتم فایل پیشفرض در سولاریس 10 بود و ZFS یا Zeta File System یک سیستم فایل جدید با ویژگی های بسیار از سولاریس 10 معرفی شد. مانند لینوکس سولاریس دارای سیستم فایل swap بوده و مانند لینوکس در زمان نصب بخشی از هارد دیسک به عنوان پارتیشن swap ایجاد می شود. همچنین مانند هر سیستم عامل یونیکسی دیگری دارای سیستم فایل های از نوع در-حافظه یا in-memory است. به طور کلی می توان انواع سیستم فایل های شناخته شده و یا مورد استفاده در سولاریس نسخه های 10 و 11 را به دسته های زیر تقسیم کرد.

سیستم فایل های مبتنی بر هارد دیسک

• UFS – Unix File System : مبتنی بر سیستم فایل BSD FFS  یا BSD Fast File System که سیستم فایل پیشفرض در سولاریس 10 است.
• HSFS – High Sierra File System : یک سیستم فایل تنها خواندنی یا Read Only که برای CD ROM استفاده می شود.
• UDF – Universal Disk Format : یک فرمت استاندارد برای مرتب سازی اطلاعات بر روی Optical disc.
• ZFS – Zeta File System : سیستم فایلی جدید با ویژگی های خاص و منحصر به فرد که در سولاریس 10 معرفی شده است. ویژگی های ZFS مدیریت آن و همچنین وظایفی مانند pool storage. snapshot, cloning و غیره را ساده کرده است.

سیستم فایل شبکه

NFS یا Network File System توسط شرکت “سان میکرو سیستم” ارائه شده و در تمامی سیستم عامل های یونیکسی قابل استفاده و پیکربندی است. سولاریس نسخه های 10 و 11 نیز از این  سیستم فایل پشتیبانی می کنند. می توانید مطلب “اشتراک دایرکتوری ها در سولاریس 10” را برای آشنایی با پیکربندی NFS در سولاریس 10 مطالعه کنید.

سیستم فایل های مجازی

سیستم فایل های مجازی یا Virtual File System که به سیستم فایل های در-حافظه یا In-Memory File System نیز مطرح هستند، بر خلاف انواع بالا که مبتنی بر دیسک بودند، این سیستم فایل ها مبتنی بر حافظه اصلی بوده و به دلیل خاصیت نامانای حافظه اصلی یا RAM اطلاعات آنها پس از خاموش یا reboot شدن سیستم از بین خواهد رفت. سیستم فایل swap گونه از سیستم فایل مجازی است که از فضای دیسک برای ایجاد پارتیشن استفاده می کند.

• SWAPFS – Swap File System : یک یستم فایل مجازی که بر روی دیسک ایجاد شده و زمانی که فضای کافی برای قرار گیری فرایند ها درون حافظه اصلی وجود نداشته باشد یه مبادله یا Swapping میان حافظه اصلی و فضای swap توسط هسته سیستم عامل انجام شده و فرایندی بی کار از حافظه اصلی به درون فضای Swap انتقال می یابد که این عمل را swap in گویند. زمانی که فرایند درون فضای swap به درون حافظه اصلی انتقال یابد را swap out گویند.

می توانید درباره swap تحت سیستم عامل لینوکس مطلب “فضای swap چیست و چگونه در لینوکس یک swap file ایجاد کنیم” را بخوانید.

• PROCFS – Process File System : دایرکتوری proc/ از نوع این سیستم فایل بوده و اطلاعاتی درباره فرایندهای فعال جاری بر روی سیستم را دارد. این سیستم فایل بر روی حافظه بوده و با خاموش شدن سیستم اطلاعات آن از میان رفته و در زمان بعدی روشن شدن سیستم یا راه اندازی مجدد سیستم با اطلاعاتی جدید خواهد بود.

می توانید درباره proc/ تحت سیستم عامل لینوکس مطلب “سیستم فایل proc چیست – بخش نخست” را بخوانید.

• LOFS – Loopback File System : این نوع سیستم فایل به شما این امکان را می دهد که سیستم فایل مجازی جدیدی را ایجاد کنید و به فایل ها به واسطه مسیری جایگزین و یدکی دسترسی داشته باشید. در واقع می توایند سیستم فایل مجازی را پس از ایجاد شدن بر روی این نوع سیستم فایل (در اصل این نوع دیوایس) متصل کنید بدون اینکه بر سیستم فایل اصلی تاثیری گذاشته شود.

می توانید درباره proc/ تحت سیستم عامل لینوکس مطلب”loop device چیست و ایجاد آن در لینوکس ” را بخوانید.

• CacheFS – Cache File System : نوع دیگری از سیستم فایل های مجازی که مانند سیستم فایل swap بر روی هارد دیسک ایجاد می شود. این سیستم فایل برای ذخیره سازی اطلاعاتی که مکرر استفاده می شوند بر روی دیسک محلی همان ماشین به کار گرفته می شود.
• TEMPFS – Temporary File System : این سیستم فایل از حافظه اصلی استفاده می کند و به همین دلیل اعمال خواندن و نوشتن بر روی آن به سرعت انجام می گیرد. فایل های درون آن به صورت موقتی در آن قرار می گیرند و پس از خاموش یا راه اندازی مجدد سیستم اطلاعات و فایل های درون آن پاک خواهند شد. دایرکتوری tmp/ به طور پیشفرض از این نوع سیستم فایل است.

می توانید درباره proc/ تحت سیستم عامل لینوکس مطلب “سیستم فایل های در-حافظه در یونیکس ها – بخش نخست” را بخوانید.

• MNTFS – Mount File System Table : این سیستم فایل جدولی از نقاط اتصال یا Mount Point های جاری را شامل می شود.
• CTFS – Contract File System : این سیستم فایل به دایرکتوری system/contract/ اختصاص داده شده است.
• DEVFS – Device File System : دایرکتوری devices/ که به عنوان فضای نام دیوایس های متصل به سیستم استفاده می شود، از این نوع سیستم فایل است. این سیستم فایل در سولاریس 10 معرفی شد و باعث کارایی بوت شدن سیستم می شود و این به این دلیل است که دیوایس های درون این دایرکتوری که مورد نیاز بوت شدن سیستم هستند. می توانید مطلب “نامگذاری دیوایس ها در سولاریس” را برای چگونگی نامگذاری دیوایس ها در سولاریس بخوانید.
• FDFS – File Descriptor File System : این سیستم فایل نام های صریح و واضحی را برای باز کردن فایل ها توسط File Descriptor ها فراهم می کند.

در مطلب “نامگذاری دیوایس ها در سولاریس” با ساختار نامگذاری دیوایس ها در سیستم عامل سولاریس آشنا شدید و در مطلب “دیسک ها در سولاریس” ساختار و چگونگی نامگذاری دیسک ها گفته شده است. همچنین مطب “ساختار دایرکتوری ها در سولاریس” سلسله مراتب دایرکتوری ها در سیستم عامل سولاریس 10 و 11 را شرح می دهد.