هفته قبل یکی از دوستان و همکاران بیمار (Geek) اعلام کرد که می‌خواد رو لپ تاپ اپل خودش آرچ بریزه. از اونجایی که من هم کم بیمار نیستم یه دفعه زد به سرم که آرچ رو هم امتحان کنم و این نظر من در موردشه؛
نصب
شاید اولش یه کم ترسناک به نظر بیاد ولی در نهایت نصب آرچ باحالترین بخش کاره. کلا یه ترمینال zsh که خیلی عالی کانفیگ شده دارید و باید همه چیز رو، از پارتیشن بندی، تا نصب سیستم عامل از طریق اون انجام بدید. و البته بهترین راهنمای نصب لینوکس بدون اینکه جزئیات رو از شما پنهان کنه داخل ویکی آرچ موجوده و کافیه توی یه سیستم دیگه ویکی رو داشته باشید.
کلی چیز جدید در مورد توزیع‌های لینوکس و این که چطور کار میکنن یاد گرفتم.
اگر کارت شبکه وایرلستون با نسخه لایو آرچ به صورت خودکار شناخته نشد زیاد خودتون رو اذیت نکنید. یه کابل شبکه وصل کنید و ادامه بدید بعد از نصب میتونید راحتتر راه اندازیش کنید.
Pacman
نرم‌افزار مدیریت بسته‌های آرچ Pacman هست که واقعا چیز باحالیه. فکر کنم هر نرم‌افزار رایگانی که توی دنیا هست توی آرچ بسته بندی شده‌ش هم هست. مخصوصا با وجود AUR هیچی از قلم نمیفته. حتی برای Scala و Sbt نسخه رسمی توی Pacman هست.
به نظر من کل آرچ خلاصه شده توی Pacman که البته ارزشش رو هم داره.
محیطهای دسکتاپ (Desktop)
من عادت دارم یه ابزار رو از حالت پیشنهاد شده‌ش خارج نکنم. واسه همین مثلا دسکتاپ دیگه‌ای به جز Unity روی Ubuntu راه ننداختم. از طرفی مثلا از OpenSuse خوشم نمیاد واسه همین خیلی وقت بود که KDE رو امتحان نکرده بودم. اما آرچ کلا هیچ نظری نداره و میگه هرچی دلت خواست نصب کن و واقعا نهایت کمک رو هم بهت میکنه.
واسه همین من از بین محیطهای دسکتاپ Gnome، KDE و Xfce رو نصب کرد تا ببینم کدوم بهتره.
Xfce
یه محیط کاملا کلاسیک و قدیمی که البته میشه تقریبا به هر شکلی که بخوایی کانفیگش کنی. اونقدرها هم که میگن سبک نیست. شاید در بهترین حالت ۱۰۰ مگ رم کمتر از محیطهای سنگین مصرف کنه ولی در عوض هیچ کدوم از افکت‌های اونها رو نداره. اولش که اصلا زیبا نیست ولی اگر سلیقه داشته باشید یا یه تم خوب پیدا کنید میتونید خیلی خوشگلش کنید. نمی‌دونم چرا اما انگار Xfce یه آرامش خاصی داره.
چون قبلا LXDE رو دیده بودم دیگه اون رو نصب نکردم، تقریبا تو مایه‌های Xfce هست فقط بازم سبکتره.
Gnome
نسخه ۳ گنوم به نظر اصلا جالب نیست. بدترین ویژگیش اینه که از فضا خیلی بد استفاده کرده در حالی که ادعا میکنه مناسب برای تبلت هست. یه نوار که ۸۰ درصدش بیخودیه اون بالا همیشه هست. وقتی یه برنامه رو Full-screen کنی یه نوار بیخود دیگه اضافه میشه که فقط اسم برنامه توشه، یه نوار دیگه برای منو هم هست. کل اینها شاید نزدیک ۲۰٪ صفحه رو میگیره که واقعا تو مخه. برعکس Unity که واقعا عالی از فضا استفاده میکرد.
برای هر کاری باید یه پلاگین نصب کرد که یا دیگه ساپورت نمیشه یا باگ داره. ظاهرش رو دوست دارم اما بقیه چیزاش به دلم نشست.
KDE
خیلی وقت بود دوست داشتم KDE رو امتحان کنم. Plasma 5 رو نصب کردم که واقعا عالیه! اینکه میگن پیشرفته‌ترین دسکتاپ موجوده واقعا راست میگن. از طرفی قبلا (چند سال پیش) اصلا از ظاهر KDE خوشم نمیومد. اما این Plasma 5 زیباترین تمی که تاحالا دیدم رو به صورت پیشفرض داره. هم ساده، هم تمیز و هم زیبا.
اما اصلا Stable نبود. وقتی سیستم برای مثلا ۱۵ دقیقه بیکار میموند بعد از لاگین دوباره، هر چند ثانیه یکبار هنگ میکرد.
حالا نمی‌دونم کاملا اوکی شده یا نه ولی بعد از اینکه بسته xf86-video-ati رو حذف کردم فعلا انگار درست شده و مشکلی ندارم.
یکی از مسائل دیگه اینه که مثلا Variety روی KDE درست کار نمیکنه. میشه یه کارایی کرد ولی بعضی وقتا قاطی میکنه و دوباره تصویر پیشفرش دسکتاپ رو نشون میده.
نتیجه
خلاصه که آرچ خیلی باحاله و نقطه منفی در مورد آرچ ندارم بگم. اما در مورد محیطهای دسکتاپ، به نظرم هنوز Unity بهترین استفاده رو از فضا داره میکنه و واقعا Stable هست. اما KDE Plasma واقعا عالیه. هنوز نمی‌تونم بگم Plasma 5 بهتره یا Unity ولی حداق جهت تنوع هم که شده Plasma 5 خیلی داره حال میده.
Pacman که اصلا گفتن نداره واقعا عالیه و کامیونیتی آرچ هم حرف نداره. کاملا هم بالغه و حتی خیلی از مشکلات جزئی و روش حلشون رو از قبل توی مستندات نوشتن که داخل هیچ مستندات دیگه‌ای پیدا نمیشه.
خلاصه اینکه لطف لینوکس به همین آزادی‌ها و حق انتخاب‌هاشه. از اونجایی که هیچ دو آدمی کاملا شبیه هم نیستن این فلسفه خیلی با روحیه آدمی زاد سازگارتره. من که خیلی لذت بردم.
