مهم‌ترین اتفاقات لینوکس در ۶ ماه گذشته

جولای

یه داستان بامزه در مورد لینوکس وجود داره: لینوس تروالدز اولین بار لینوکس رو برای استفاده در رایانه‌های دسکتاپ منتشر کرد اما بعد از این همه سال لینوکس تمام بازارها از جمله سرور، تلفن‌های هوشمند و ابررایانه‌ها رو قبضه کرد ولی تنها زمینه‌ای که در اون به موفقیت نرسید دسکتاپ بود (حداقل از نظر تعداد کاربر)

این که چرا لینوکس در دسکتاپ موفق نبوده دلایل زیادی داره؛ شاید حتی تقصیر لینوکس نباشه و ضعف به میزکار و برنامه‌های کاربردی برگرده. در هر صورت توسعه لینوکس بر روی دسکتاپ در ۵ سال اخیر جدی گرفته شده و هرساله پیشرفت بسیار زیادی داره به طوری که امسال رو سال لینوکس بر روی دسکتاپ لقب داده‌اند.

چند روزی هست که وارد نیمه دوم سال ۲۰۱۲ شدیم و بد ندیدم نگاهی داشته باشم به مهمترین اتفاقات لینوکس در ۶ ماه گذشته. نیمه اول سال «لینوکس در دسکتاپ» را با هم مرور می‌کنیم.

اوبونتو برای اندروید

مهمترین خبری که امسال از طرف کانونیکال منتشر شد اوبونتو بر روی اندروید بود. تصور کنید گوشی اندرویدی خود را بر روی سکویی (Dock) قرار میدهید و بعد از اتصال نمایشگر، نسخه کامل اوبونتو جلوی شما قرار میگیره. به جز ویدئویی کوتاه اطلاعاتی بیشتری از اوبونتو برای اندروید منتشر نشده.

انتشار Gimp 2.8

نسخه جدید یکی از بهترین برنامه‌ها گرافیکی آزاد یه نام Gimp بعد از سال‌ها منتشر شد. خبر کامل رو بخونید.

آمدن Steam و انجین Source به لینوکس

بعد از چند ماه تکذیب‌های پی‌درپی، Valve اعتراف کرد که در حال آماده کردن سیستم انتشار بازی خود موسوم به Steam برای لینوکس است. Steam می‌تونه مشکلات بازی‌سازان برای انتشار و فروش بازی رو برطرف کنه و دیگر نگران بسته بندی بازی خود برای تک تک توزیع‌های لینوکس نخواهند بود.

خبر تنها به Steam ختم نمیشه، Valve گفته که انجین بازی سازی مطرح خودش Source رو هم به لینوکس میاره. بازی‌های مطرحی مثل Counter Strike (پرطرفدارترین FPS شبکه‌ای) Half-Life2 (به عقیده بسیاری از جمله خودم بهترین بازی تمام دوران) و Left 4 Dead با Source ساخته شده‌اند و در آن صورت قابلیت اجرا بر روی لینوکس را خواهند داشت.

اولین انتشار پایدار درایور Nouveau

Nouveau (کلمه‌ای فرانسوی به معنای تازه) درایور آزادی برای چیپ‌های گرافیکی Nvidia هست که تماما به صورت مهندسی معکوس نوشته شده. اولین بار در سال ۲۰۰۶ بود که سروکله Nouveau پیدا شد و حالا بعد از ۶ سال این درایور به انتشار پایدار ۱.۰ رسیده. تصور کنید کارت گرافیکی دارید و بدون داشتن حتی یک خط مستندات می‌خواید براش داریور بنویسید؛ معجزه مانندی که به دست کاربرهای لینوکس ممکن شد.

لینوس تروالدز Nvidia را بدترین کمپانی نامید

این مورد زمانی اتقاق افتاد که لینوس تروالدز در دانشگاه Aalto فنلاند در حال جواب دادن به سوال حاضرین بود که دختری در مورد پشتیبانی ضعیف لینوکس از Nvidia Optimus پرسید. لینوس گفت که Nvidia بدترین کمپانی بوده که تا کنون با آن سروکار داشته‌اند و انگشت وسط خود را حواله Nvidia کرد. اگرچه روی صحبت لینوس با پردازنده‌های Tegra و معماری ARM بود اما این شرکت برخلاف داشتن درایوری انحصاری قوی برای پردازنده‌های خود همکاری بسیار ضعیفی با جامعه نرم‌افزارهای آزاد دارد و مشخصات پردازنده‌های خود را منتشر نمی‌کند.

خبری که در ادامه منتشر شد جداب‌تر بود؛ شرکت Nvidia به دلیل نداشتن درایور منبع باز، سفارشی به ارزش حدود ۳۵۰ میلیون دلار را از دست دادند. چینی‌ها برای پردازنده‌های Loongson مبتنی بر MIPS خود به دنبال حداقل ۱۰ میلیون پردازنده گرافیکی بودند که به خاطر عدم پشتیبانی درایور انحصاری Nvidia از MIPS و نبود درایور آزاد سفارش خود را به AMD دادند.

کنونیکال: اوبونتو بر روی ۵٪ رایانه‌ها

۱۸ اردبیهشت امسال Chris Kenyon جانشین مدیر فروش کنونیکال اعلام کرد که در سال ۲۰۱۱ حدود ۱۰ میلیون رایانه به ارزش ۷/۵ میلیارد دلار (دسکتاپ و سرور) به همراه اوبونتو فروخته شده و این شرکت برنامه‌ای برای دوبرابر کردن این رقم و رسوندن اون به ۱۸ میلیون رایانه در سال ۲۰۱۲ داره. کریس این رقم رو حدود ۵ درصد از کل رایانه‌های فروشی سال ۲۰۱۲ می‌دونه.

استفاده FreeBSD 10 از Clang به جای GCC

این خبر مستقیم به لینوکس ربط نداره ولی موضوع وقتی مهم میشه که اوبونتو و فدورا هم جایگزینی GCC با Clang را در دست بررسی دارند. Clang کامپایلر C و C++‎ است که تحت مجوز BSD منتشر شده و توسعه دهنده اصلی اون کمپانی اپل هست. Clang در اکثر مقایسه‌ها چندین برابر از کامپایلر C مجموعه GCC سریع‌تر نشون داده.

آیا میشه گفت نقش GNU هر روز داره از توزیع‌ها مدرن کمتر میشه؟ آیا این موضوع جای نگرانی داره؟

در ۶ ماه گذشته چند Benchmark (محک سخت‌افزار) عالی در لینوکس داشتیم: