توی این پست نگاهی کوتاهی میکنیم به ویرایش پنجم یکی از محبوبترین و قدرتمندترین توزیع های لینوکس، یعنی مجیا، که به تازگی منتشر شده. این بررسی اجمالی به خود مجیا، تغییرات ویرایش پنجم، مشخصات فنی و تجربه ای که احتمالا از کار با اون خواهید داشت میپردازه.

این پست در حقیقت چکیده مهمترین مطالبی هست که توی این پست در مورد این نسخه و ویرایش از مجیا ۵ براتون نوشتم. همچنین سعی کردم زبان این متن بیشتر محاوره ای و صمیمی باشه تا رسمی و احتمالا خشک، بدلیل اینکه ذات مجیا و محیط گرم انجمن هاش چنین نگارشی رو ایجاب میکنه.

نسخه پنجم لینوکس مجیا (Mageia) در تاریخ جمعه ۱۹ ژوئن ۲۰۱۵، و بعد یک سال و اندی و با تاخیر بسیار طولانی، بالاخره منتشر شد. خوب احتمالا میدونید که مجیا ققنوسی هست که از خاکستر لینوکس مندریوا (Mandriva) بلند شده و در حقیقت میشه گفت ادامه دهنده ی اون توزیع هست. خوب خبر انتشار این توزیع احتمالا دوستان قدیمی لینوکس باز (و خوب صد البته مندریوا باز ها) رو بیشتر از کاربران تازه ی لینوکس خوشحال کرده،‌ چرا که در زمانی که بیشتر توزیع های جدید لینوکس ماهیت و وجود خودشون رو از یکی از دو توزیع دبیان/ اوبونتو (Debian/Ubuntu) و یا ردهت/ فدورا (RHEL/Fedora) میگیرند، خیلی خوبه که ببینیم یکی دیگه از شاخه‌ های مادر و اصلی لینوکس، یعنی همون مندریوا، هنوز زنده است و حالا هم مجیا که پایه و اساسش مندریوا هست یکی از قدرتمندترین و محبوبترین توزیع های به حساب میاد.

البته به این نکته هم اشاره کنیم که درسته که برای مثال PCLinuxOS و یا SUSE هم در ابتدا از مندریک/مندریوا مشتق شدند، ولی خوب بعد از یکی دو ورژن اینقدر از ریشه ی خودشون فاصله گرفتند که دیگه یک توزیع کاملا مجزا شده اند و مثل مجیا نمیتونیم بگیم هسته ی مندریوا رو همراه دارند. احتمالا شبیه ترین موجودیت این توزیع ها در حال حاضر مدیریت بسته های RPM هست!

همچنین مجیا تا سال قبل از نظر رده بندی وبگاه DistroWatch در رده بندی محبوبترین توزیع ها مقام چهارم رو داشت. البته بخاطر تاخیر طولانی مدتی که برای ویرایش ۵ این توزیع به وجود اومد، هم اکنون در رده ششم این جدول هست و احتمالا به زودی به رتبه های بالاتر تغییر مکان میکنه.

دانلود مجیا:

ویرایش پنجم مجیا رو هم میتونید بصورت یک سیستم عامل زنده (Live OS) و هم بصورت کلاسیک از آدرسهایی که در ادامه میاد از قسمت دانلود سایت رسمی مجیا بارگیری کنید:

۱. بصورت زنده از این آدرسها: DVD-KDE وDVD-Gnome و CD-KDE و CD-Gnome

۲. یا بصورت نصب کلاسیک از این آدرس Classic installation

که بطور خلاصه تفاوتشون اینه که ویرایش زنده این امکان رو بهتون میده که قبل از نصب توزیع مورد نظر رو امتحان کنید، و ویرایش کلاسیک هم برای اون وقتی هست که میخواهید از نسخه های قبلی به ویرایش ۵ به روز رسانی کنید.

یک نکته در اینجا بگم و اون اینکه همانند مندریوا که به صورت پیش فرض از محیط KDE استفاده میکرد، مجیا هم از KDE به عنوان محیط پیش فرض استفاده میکنه. البته من خودم هم به شخصه عاشق KDE هستم و این نکته رو دوست دارم!، ولی خوب مثه بقیه توزیع ها محیطهای رومیزی خودتون رو به دلخواه میتونید به Gnome, Xfce, Cinnamon و … تغییر دهید. همچنین شاید خوب باشه که به یک مقاله و نظر سنجی چند ماه پیش به این آدرس از سایت FossForce.com هم مراجعه کنید و یک مقایسه ای بین این محیطها داشته باشید.

نصب مجیا:

نصب مجیا تقریبا زیادی از حد استاندارد، ساده و سریع هست. کل پردازش در حدود ۱۰ دقیقه طول میکشه و با حدود ۱۰ – ۱۵ تا کلیک تموم میشه. شاید تنها نکته متفاوت مجیا با بیشتر توزیع های جدید اینه که از شما میخواد که در همون ابتداری امر یک پسورد Root و یک اکانت کاربری و Regular بسازید.

خوب در طی چند روز کار با این توزیع من باگ یا گیر و مشکلی پیدا نکردم و باید بگم یکی از سریعترین و پایدار ترین توزیع ها و نسخه های ممکن رو پیش رو خواهید داشت. البته شاید باز هم با درایور های nVidia در آینده و برای اجرای یه سری از برنامه ها (و احتمالا بازیها) مشکل داشته باشیم، که خوب این مربوط به مجیا نیست و مشکل از این nVidia هست که هیچ همکاری درست حسابی با لینوکسی ها و محیط های کد باز انجام نمیده.

همچین کوچکترین مشکلی رو میتونید به سرعت در فروم مجیا مطرح کنید و به سرعت جوابتون رو بدست بیارید.

مشخصات فنی مجیا ۵:

خوب بصورت فوق العاده خلاصه و بر طبق خبر رسمی وبلاگ مجیا میتونیم مشخصات ویرایش پنجم رو بصورت زیر بیان کنیم:

• Low-level: Kernel 3.19.8, X.org 1.16.4
• Toolkits: Qt 5.4.0, GTK+ 3.14.8
• Desktop environments: KDE 4.14.3, GNOME 3.14, Cinnamon 2.4.5, MATE 1.8.0, XFCE 4.12, LXQt 0.9.0, Plasma 5.1.2
• Applications: LibreOffice 4.4.2.2, Firefox ESR 31.7.0

بطور کلی ویرایش ۵ مجیا تفاوتهای زیادی با ویرایش های قبلی داره و توی این لینک میتونید به صورت کامل این تفاوتهای رو مشاهده کنید. ولی احتمالا مهمترین تفاوت مجیا ۵ پشتیبانی اون از سیستم UEFI، و در ادامه ساپورت RAID و GRUB2 و تغییر سیستم پارتیشن بندی اون است. 

خوب اگه راجع به سیستم UEFI اطلاعات زیادی ندارید میتونین به این نوشته از خود سایت مجیا رجوع کنید که کاملا توضیحش داده. ولی به طور خلاصه بگم که در حقیقت UEFI (که یوفی تلفظ میشه) سیستم جدیدی است که جایگزین بایوس شده و مخفف Unified Extensible Firmware Interface به معنی واسط میان افزاری یکپارچه و قابل گسترش است و در دهه ۹۰ و بطور مشترک توسط Intel و HP برای حل مشکل سرورهای 64 بیتی HP مبتنی بر پردازنده های Intel Itanium بکار گرفته شد.

یوفی محدودیت های بایوس رو نداره و برای مثال قبل از بوت شدن سیستم عامل به شما امکان استفاده از یک محیط گرافیکی و استفاده از ماوس رو میده، و یا امکان اینکه به اینترنت وصل شده، نرم افزارهایی مثل Skype‌ رو داشته باشید، به موسیقی گوش کنید و عکسهای خودتون رو نگاه کنید.

از دو سه سال پیش دیگه تمامی سخت افزارها بطور کامل پشتیبانی از این سیستم جدید رو شروع کردند و مجیا هم برای اینکه کاربراش بتونن این توزیع رو روی سخت افزار های جدید به راحتی نصب کنن پشتیبانی از سیستم UEFI رو در این نسخه قرار داده.

تجربه کاربری مجیا:

احتمالا اگه در گذشته از مندریوا (البته منظور اوایل قرن ۲۱ هست) استفاده کرده باشین مجیا چیزهای خیلی آشنایی رو براتون یاد آوری میکنه و یه حس نوستالژیک هم همراه با استفاده تون براتون ایجاد میشه. برای مثال Control Center قدیمی مندریوا/ مندریک اینجاست، و البته با نام Mageia Control Center، که کاملا شبیه همون محیط قدیمی طراحی شده.

این قسمت، یعنی Mageia Control Center، یکی از مهمترین و پر کاربرد ترین قسمتهای توزیعتون هست، و در واقع محیطیه که تقریبا تمامی تنظیمات سیستمیتون رو میتونین توش انجام بدین، از تنظیمات فایروال برای ارتباط با دیگر سیستم عامل ها مثل ویندوز گرفته تا دستکاری تمامی سخت افزارهایی که احتمالا برای نصبشون به مشکل برخورده ا ید. البته ناگفته نماند که این محیط از نظر زیر ساختی تغییراتی زیادی داشته و خیلی از تنظیمات و وظایف سخت و طاقت فرسایی که چندین سال پیش دستی انجام میشد حالا دیگه کاملا اتوماتیک شده (البته دیگر توزیع های اصلی هم از این قانون مستثنی نیستند) و دیگه امروزه بیشتر تنظیمات تمامی توزیع ها رو از چنین محیطهای گرافیکی ای میتونیم انجام بدیم.

حالا یه نکته ی جالب هم اینه که یکی از ایرادهایی که شاید بشه به مجیا گرفت در همین قسمت وجود داره، در نصب کننده برنامه های گرافیکی اون، که یک سری تنظیمات اصلی رو – بنا به دلایلی- بصورت پیش فرض در این قسمت قرار نداده اند و شما باید کمی در این قسمت دست به آچار بشید و یه چند تایی کلیک و شاید یکی دو خط تایپ کنید. البته یک بار که تنظیمات رو انجام دادین نیازی به کار بیشتری نخواهید داشت.

برای دوستان لینوکس باز این تنظیمات در نهایت ۵ دقیقه بیشتر زمان نمیبره، ولی دوستان تازه کار شاید یه ۱۰ – ۲۰ دقیقه ای رو باید اینجا بگذرونن و یکم بیشتر با این قسمت آشنا بشن. برای اینکه بدونید چیکار باید بکنید یک راهنمای بسیار عالی و فوق العاده رو میتونید در قسمت ویکی مجیا به این آدرس پیدا کنید که تمام اطلاعات لازم و کارهایی که باید بکنید رو قدم به قدم توضیح داده، شما رو از هرگونه سؤال بی نیاز کرده، امکان اشتباه کردنتون رو هم به صفر میرسونه.

برای مثال اگه امکان انتخاب به روز رسانی رو در ستون مربوطه مثل شکل زیر فعال نمیبینید، برای عوض کردن اونها میتونید در محیط کنسول این دو خط دستور رو اجرا کنید. البته اصلا نترسید، راهنمای قدم به قدم کاملا این موارد رو توضیح داده.

سخن آخر:

خوب اول از همه بگم که چرا واقعا شما باید مجیا رو انتخاب کنید؟ 

همونطور که بارها در خود وبگاه مجیا بهش اشاره شده، مهمترین نکته در انتخاب مجیا Community فوق العاده یکتای مجیا هست که مثل اون رو کمتر جایی میشه یافت. مجیا یک لینوکس فوق العاده قدرتمنده و جزو توزیع های Community Based هست که توسط اعضایی قدرتمند از انجمن پایه ی خودش ساخته شده. افرادی که با صرف زمان و انرژی بسیار این توزیع فوق العاده رو شکل دادند. همچنین لازم به ذکره که بر خلاف توزیع های بزرگ ومعروف امروزی دنیای لینوکس، هیچ کمپانی و یا مؤسسه تجاری پشت مجیا نیست و شما به عنوان عضوی از این جامعه، کمک کننده به رشد و موفقیت مجیا هستید. راههای کمک به پیشبرد و پیشرفت مجیا رو هم میتونید توی  این صفحه از وبگاه رسمی مجیا پیدا کنید.
و خوب البته همین ماهیت شکل گیری مجیا توسط کاربرانش باعث شده که برای تمامی استفاده ها مثل کاربری های روزمره در خانه و محیط کار، بعنوان سرور و همچنین در محیطهای آموزشی بصورت کاملا بی نقص و با کارایی بالا پاسخگوی تمامی نیاز ها باشه.

به طور کلی میشه گفت که مجیا ۵ یکی از فوق العاده ترین و زیباترین توزیعهایی هست که شما میتونید امتحانش کنید و ازش لذت ببرید. یک لینوکس با کاربری بسیار ساده و در عین حال فوق العاده قدرتمند که دست شما رو برای انجام هر گونه سفارشی سازی باز میذاره. من بدون هیچ شک و تردیدی این توزیع فوق العاده زیبا، امن و استوار رو برای استفاده طولانی مدت به افراد زیر پیشنهاد میکنم:

• اول از همه به تمام کسانی که نمیخواند وقت زیادی رو برای تنظیمات لینوکسشون صرف کنند و در عین حال میخوان برای سفارشی سازی قسمتهای دلخواه دست بازی داشته باشند،
• سپس به تمامی کسانی که دنبال یک توزیع ساده، امن و قدرتمند از لینوکس میگردند،
• همچنین به اون کسایی که دنبال یک توزیع با انجمن کاربران قدرتمند و در حال گسترش روز افزون میگردند، تا در صورت بروز هر گونه مشکلی بتونن به سرعت از این افراد کمک بگیرند،
• و در آخر به تمام کسانی که دنبال توزیعی مستقل از Ubuntu/Debian و Fedora/Red Hat هستند.

امیدواریم که این نوشته براتون سودمند بوده باشه، منتظر نظراتتون هستیم. اگه خواستین بیشتر راجع به این ویرایش جدید از مجیا بدونید سری به سایت اصلی اون و یا به این پست بزنید.