LVM بر گرفته از Logical Volume Management ابزاری است که امکان مدیریت Disk Drive ها و پارتیشن ها را می دهد و به وسیله آن به راحتی می توان پارتیشن را resize کرد. امروزه در تمامی توزیع های لینوکسی LVM وجود داشته و می توانید در زمان نصب توزیع لینوکسی یا پس از نصب توزیع از LVM برای مدیریت دیسک ها و پارتیشین ها استفاده کنید. LVM امکان resize کردن پارتیشن، ایجاد Snapshot Backup یا ترکیب چندین دیسک برای اجرا شدن تحت یک پارتیشن واحد و بسیاری دیگر از امکانات را فراهم می کند.به طور کلی LVM انعطاف پیذیری بهتری در مدیریت دیسک ها و پارتیشن ها را می دهد. بدون وجود LVM، تغییر اندازه یا resize کردن یک پارتیشن کاری دشوار است و ممکن است اطلاعات پارتیشن از بین برود و یا باعث Downtime و از دسترس خارج شدن سیستم شود ولی با استفاده از LVM به راحتی می توان این کار را انجام داد.

در حالت قدیمی مدیریت دیسک ها، سیستم عامل در زیر دایرکتوری dev/ به دنبال دیسک ها تحت نام هایی ماند dev/sda/ و dev/sdb/ که به ترتیب به نخستین و دومین دیسک متصل به سیستم، می گردد و سپس تحت نام هایی مانند dev/sda1/ و یا dev/sda2/ که به ترتیب به تختسین و دومین پارتیشن دیسک نخست و یا dev/sdb1/ و dev/sdb3/ که به ترتیب نختسین و سومین پارتیشن دیسک دوم است، به دنبال پارتیشن ها می گردد.

با LVM دیسک ها و پارتیشن ها می توانند شامل دیسک ها و پارتیشن های متعددی در غالب یک دستگاه واحد باشند. LVM به سیستم عامل در غالب Volume Group (دیسک ها) و Logical Volume (پارتیشن ها) نشان داده می شود. چونکه Volume Group ها و Logical Volume ها وابسته به هارد درایوها نیستند می توان به راحتی دیسک ها و پارتیشن ها را تغییر اندازه دارد یا دیسک و پارتیشن جدید ایجاد کرد.فرض کنید یک Logical Volume به نام dev/mapper/VolGroup00-LogVol00/ بر روی دایرکتوری / (یا دایرکتوری root) متصل یا mount شده است و حجم آن به اندازه 50 گیگابایت است و می خواهیم حجم آنرا توسط دیسک دیگری که اندازه 200 گیگابایت دارد افزایش دهیم تا حجم Logical Volume به 250 گیگابیات افزایش یابد. این کار بدون downtime انجام می گیرد. ویژگی دیگر از LVM که در سیستم فایلی مانند EXT3 وجود ندارد اینکه LVM قادر به ایجاد Snapshot Backup از Logical Volume بدون Unmount کردن سیستم فایل است.

هر Volume Group مجموعه ای از Physical or Logical Volume ها است که در عموم سیستم ها تنها به یک Volume Group نیاز است که شامل تمامی Physical or Logical Volume های موجود است. Physical Volumes برابر با دیسک هاست که Block Device هایی هستند (مانند دیسک sda) که فضای ذخیره سازی Logical Volume ها را فراهم می کنند. Logical Volume ها برابر با پارتیشن ها هستند که سیستم فایل بر روی آنها سوار می شود. (کل یک دیسک می تواند به صورت یک پارتیشن باشد یا اینکه به چندین پارتیشن تقسیم شود)

از شکل بالا مشخص است که دایرکتوری boot/ نمی تواند LVM باشد زیرا Bootloader نمی تواند آنرا بخواند پس اگر دایرکتوری / یا دایرکتوری root به صورت LVM بود، می بایست boot/ را در پارتیشنی جدا از دایرکتوری /  و غیر LVM قرار داد.

همانطور که گفته شد Volume Group می تواند به چندین Logical Volume تقسیم شود که به نقاط اتصالی مانند دایرکتوری / و یا دایرکتوری home/ و غیرع اختصاص داده شده باشند. وقتی که فضای یک پارتیشن پر می شود، فضای اضافی را می توان از یک Volume Group به پارتیشن اختصاص داد تا فضای پارتیشن افزایش یابد. زمانی که یک دیسک جدید (یک هارد جدید) به سیستم اضافه می شود، می تواند به Volume Group اضافه شود و پارتیشن هایی که Logical Volume هستند می توانند افزایش یابند.

ایجاد LVM Partition ها در زمان نصب  CentOS 6 به عنوان یک نمونه از پیاده سازی

• پس از بوت شدن CentOS 6 در پنجره شکل زیر گزینه Create Custom Layout را انتخاب کنید.

• سپس از پنجره شکل زیر Create را انتخاب و از پنجره باز شده LVM Physical Volume را انتخاب و Create را کلیک کنید. نختسین گام ایجاد یک LVM Physical Volume است. سپس Group Volume (ها) را ایجاد و  در نهایت Logical Volume ها را ایجاد می کنیم که نقش پارتیشن را داشته و به دایرکتوری ها متصل یا mount می شوند.

سپس مطابق با شکل زیر می توانید اندازه آنرا تعیین کنید. من از 50 گیابایت دیسکی که توسط VMware در اختیار داشتم 45000 مگابایت یا 45 گیابایت آنرا برای LVM Physical Volume انتخاب کرده ام. توجه کنید که پارتیشن boot/ نباید LVM باشد پس فضایی (البته فضایی کم) برای آن در این سناریو لازم است.

مطابق با شکل زیر خواهید دید که LVM Physical Volume به حجم 45 گیابایت ایجاد شد و 6 گیابایت نیز بلااستفاده ماند. در گام بعدی باید یک Group Volume بر روی LVM Physical Volume ایجاد کنیم.

• برای ایجاد یک LVM Group Volume بر روی Create پنجره شکل بالا کلیک کنید تا پنجره شکل زیر باز شود و سپس LVM Group Volume را انتخاب کنید.

سپس در پنجره باز شده شکل زیر نام LVM Group Volume را انتخاب کنید. اگر چندین LVM Physical Volume داشته باشید می توانید آنها را برای عضویت در Group Volume انتخاب کنید. همانطور که گفته شد هر Group Volume می تواند چندین Physical Volume را داشته باشد.

• پس از تعیین نام Group Volume و انتخاب Physical Volume های آن و پیش از کلیک روی OK از شکل بالا، می توانید روی Add از شکل بالا کلیک کنید و همین جا Logical Volume ها که نقش پارتیشن را دارند ایجاد کنید و آنها را به دایرکتوری های پیشفرض موجود در نصاب CentOS متصل کنید. به هر حال نخست می بایست Physical Volume ها و سپس Group Volume ها و در نهایت Logical Volume ها را ایجاد کنید. (یعنی می توانید از شکل بالا OK کند و سپس یک Logical Volume بسازید. شکل زیر پس کلیک روی Add چگونگی ایجاد یک Logical Volume به اندازه 10000 مگابایت یا 10 گیگابایت را که روی دایرکتوری / یا دایرکتوری root با سیستم فایل ext4 نشان می دهد.

یا در شکل زیر یک از همان پنجره و پیش از OK کردن و کلیک بر روی Add یک Logical Volume به اندازه 10 گیابایت ایجاد می کنیم. همانطور که در شکل پایین مشاهده می کنید، دایرکتوری boot/ در لیست نقاط اتصال نیست.

شکل زیر دو Logical Volume ایجاد شده را نشان می دهد. روی OK کلیک کنید.

• در پنجره شکل زیر نخست روی Create کلیک کنید تا پنجره Create Storage باز شود و از آن گزینه LVM Logical Volume را انتخاب کنید. در جلوی آن فهرستی از Group Volume ها خواهد آمد که باید گروه مورد نظر را انتخاب و در نهایت روی Create کلیک کنید تا یک Logical Volume دیگر برای اتصال بر روی دایرکتوری دیگری مانند tmp/  ایجاد کنیم. (پنجره ای که پس از کلیک روی Create باز خواهد شد، مانند پنجره بالا است)

در شکل زیر خواهید دید که سه Logical Volume تحت گروه vg_centossrv ایجاد کردیم. همانطور مه می بینید هارد دیسک به دو قسمت 45 گیابایتی و 6 گیابایت فضای خالی تقسیم شده است. از این 6 گیگ فضای خالی بعد استفاده می کنیم تا دایرکتوری boot/ را بر روی آن mount کنیم.

• شکل زیر چگونگی ایجاد یک Logical Volume برای mount کردن پارتیشن swap را نشان می دهد. swap و دایرکتوری / دو دایرکتوری هستند که باید حتما ایجاد شوند. در دو مطلب 1 و 2 چگونگی ایجاد یک swap file و یک swap partition اضافی را گفته ام اما یکی دیگر از راه های ایجاد swap چه در زمان نصب و چه پس از نصب ایجاد آن تحت LVM است و این باعث می شود که بعد با انعطاف بیشتری فضای آنرا تغییر دهید.

مطابق شکل زیر دو دایرکتوری لازم و اجباری بعلاوه دایرکتوری های دیگر ایجاد شده اند. روی Next کلیک کنید تا وارد مرحله بعدی نصب CentOS شویم.

• پس از کلیک روی Next شکل بالا باید خطای زیر نشان داده شود و به این خاطر است که دایرکتوری boot/ تحت دایرکتوری / که به صورت LVM  است و همانطور که در بالا گفته شد دایرکتوری boot/ نمی تواند به صورت LVM باشد.

برای ایجاد دایرکتوری boot/  از فضاهای Free f به اندازه 6 گیگابایت استفاده کنید (آنرا انتخاب کنید) و سپس روی Create کلیک تا پنجره Create Storage مانند شکل زیر باز شود و از شکل زیر Standard Partition را انتخاب کنید.

مطابق با شکل زیر من 700 مگابایت را به دایرکتوری boot/ اختصاص داده ام.

مطابق با شکل زیر تمامی موارد لازم انجام شده و می توانید برای رفتن به گام بعدی نصب CentOS روی Next کلیک کنید. همانطور که می بینید از فضای خالی 6 گیابایتی کم برای ایجاد boot/ کم شده و نه از فضای آزاد در بخش LVM Physical Volume.

ایجاد LVM در تمامی توزیع های لینوکس شامل همین سه مرحله Create LVM Physical Volume و سپس Create Group Volume و در نهایت Create Logical Volume و اتصال آنها به دایرکتوری های مورد نظر است. (توجه کنید LVM Logical Volume نقش پارتیشن را بازی می کنند). اگر بخواهید پس از نصب توزیعی این کار را انجام دهید دستور هایی وجود دارد که آنها در تمامی توزیع های لسنوکسی یکسان هستند اما در زمان نصب تنها در ظاهر واسط گرافیکی تفاوت وجود دارد.