پیش‌گفتار

حتماً تا به حال نام این توزیع را شنیده‌اید. پروژه‌ای که ظرف مدت کوتاهی (کمتر از یک سال) به یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های گنو/لینوکس در بین کاربران تبدیل شد. مانجارو بر پایه توزیع محبوب و قدرتمند آرچ لینوکس می‌باشد که خود در بین کاربران طرفداران بسیاری دارد. کار با آرچ لینوکس نیازمند دانشی نسبتاً قوی از گنو/لینوکس و نحوه مدیریت سیستم از طریق خط فرمان است؛ و همین امر یکی از دلایلی است که کاربران عادی را از این توزیع دور نگه می‌دارد. مانجارو با هدف کاربرپسند بودن و دسترس پذیری بیشتر، در عین استفاده از آرچ به عنوان بیس ایجاد شده است. می‌توان گفت که شما می‌توانید تمامی ویژگی‌های آرچ لینوکس را در توزیعی کاربرپسندتر (بهتر بگویم؛ تازه‌کار پسندتر) داشته باشید. مانجارو به گونه‌ای طراحی شده است که به محض نصب، قابل استفاده باشد (فلسفه Out of the Box)؛ بدین معنا که پس از نصب توزیع، میزکار، برنامه‌های ضروری و انواع کدک‌ها برای پخش فایل‌های چندرسانه‌ای در اختیار شما می‌باشند. این توزیع برای کاربران حرفه‌ای که می‌خواهند سیستم خود را از ابتدا بسازند و تنظیم کنند، یک نسخه مینیمال (بدون میزکار) در نظر گرفته است و نصب نرم‌افزارهای مختلف و میزکار را به کاربر سپرده است. انتشار غلطان بودن، سبکی و دسترسی به‌ آخرین نسخه نرم‌افزارها از ویژگی‌های دیگری است که مانجارو از توزیع مادر به ارث برده است. جالب است بدانید که این توزیع در فرانسه، اتریش و آلمان توسعه داده می‌شود.

ویژگی‌ها

مانجارو فقط یک انشعاب ساده نیست و ویژگی‌های منحصر به فردش آن را از دیگر آرچ‌بیس‌ها متمایز کرده است. بیایید با هم مروری بر این ویژگی‌ها داشته باشیم:

۱. فرایند نصب ساده و کاربرپسند (نصاب‌های گرافیکی و خط فرمان)؛
۲. شناسایی خودکار سخت‌افزارهای شما (برای مثال، کارت گرافیک)؛
۳. نصب خودکار نرم‌افزارها و درایورهای مورد نیاز برای سیستم شما؛
۴. مخازن جدا و مخصوص به خود، حاوی بسته‌های تست شده و پایدار؛
۵. قابلیت نصب ساده و پشتیبانی از نسخه‌های مختلف هسته لینوکس.

همراه ما باشید تا نتایج این ویژگی‌ها را در عمل بررسی کنیم.

شروع کثیف‌کاری

ایمیج‌های مانجارو از این صفحه قابل دریافت هستند. ما برای این بررسی، نسخه Xfce (میزکار پیشفرض) و ۶۴ بیتی این توزیع را دریافت کردیم و یک لپتاپ Gateway NV53 (با مشخصات AMD Athlon II X2, 4GB RAM, ATI RadeonHD 4200) را به عنوان سیستم برگزیدیم. لازم به ذکر است نسخه دریافتی ما ۰٫۸٫۵ بود که در میان بررسی، نسخه جدیدتر ۰٫۸٫۵٫۱ منتشر گردید که شامل باگ‌فیکس‌ها و کرنل جدید است. سپس فایل دریافتی را در یک USB کپی کرده و سیستم را با آن راه‌اندازی کردیم.

دیسک زنده

صفحه بوت لودر مانجارو چندین گزینه را برای راه‌اندازی دیسک زنده در اختیار ما می‌گذارد که آن‌ها را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. در این لیست گزینه Hardware Detection Tool به چشم می‌خورد که ابزاری است که توسعه دهندگان مانجارو آن را نوشته‌اند. این ابزار سخت‌افزار شما را شناسایی و ماژول‌های مورد نیاز آن‌ها را به نمایش می‌گذارد.

قابلیت راه اندازی دیسک زنده با درایور‌های انحصاری نیز وجود دارد، اما به دلیل پایان یافتن پشتیبانی  درایور انحصاری از کارت گرافیک سیستم ما، قادر به استفاده از این گزینه نبودیم. پس از انتخاب گزینه اول، دیمن‌های مورد نیاز راه‌اندازی و پس از مدتی میزکار ظاهر شد. میزکار Xfce در مانجارو کمی دستخوش تغییر شده است. در بالای صفحه، Xfpanel قرار دارد که در آن اپلت‌های پایه و مورد نیاز کاربر قرار داده شده‌اند.  در پایین صفحه، داک Plank از پروژه Elementary قرار دارد که جلوه زیبایی به میزکار بخشیده است. تم مورد استفاده سیستم ادغامی از حالت تاریک و روشن بوده که تم قدیمی و زیبای Equinox را یاد آور می‌شود. آیکن‌های زیبای Faenza نیز سیستم را مزین کرده‌اند. می‌توان گفت تیم مانجارو در ظاهر و زیبا سازی سیستم عملکرد خوبی داشته است.
انتخاب برنامه‌های پیشفرض مانجارو خوب و قابل قبول بوده و فلسفه Out of the Box را کم و بیش اجرا می‌کند. Firefox به عنوان مرورگر وب، Thunderbird به عنوان ایمیل کلاینت و Pidgin برای گپ و گفتگو قرار داده شده است؛ اما اثری از یک تورنت کلاینت نیست. برنامه محبوب GIMP برای ویرایش تصاویر، VLC برای پخش انواع فایل‌های چند رسانه‌ای و لیبره‌آفیس برای برطرف سازی انواع نیاز‌های اداری در سیستم حضور دارند. در قسمت بازی نیز Steam حضور دارد که گمان نمی‌کنم به کارمان بیاید.

سخت‌افزارهای سیستم از قبیل وایرلس و تاچپد نیز به خوبی شناسایی شده و عمل می‌کردند و سیستم بازدهی قابل قبولی داشت.

نصب

مانجارو با دو نصاب متفاوت (یک نصاب گرافیکی و دیگری خط فرمان) ارائه می‌شود. نصاب گرافیکی مانجارو همان نصاب توزیع Linux Mint Debian ، اما بهینه شده برای آرچ بیس‌ها است، با این وجود تنها مناسب سیستم‌هایی است که از بایوس قدیمی استفاده می‌کنند؛ بنابراین کاربران دارای کامپیوتر‌های مجهز به EFI، مجبور به استفاده از نصاب خط فرمان خواهند بود.

با کلیک بر روی آیکن مربوطه در میزکار، نصاب را اجرا کردیم. مراحل مربوط به نصب را در تصاویر زیر مشاهده می‌کنید.

اشکالی که در قسمت انتخاب منطقه زمانی مشاهده کردیم این بود که اهرمی برای حرکت در لیست  مناطق وجود نداشت، اما توانستیم با کلیک بر نقشه موجود، منطقه زمانی مربوطه را انتخاب کنیم.

نصاب مانجارو دو گزینه را برای انتخاب کردن نوع نصب در اختیار کاربر می‌گذارد. اولین نوع، نصب معمولی و گرافیکی سیستم است که به کلی توسط نصاب انجام می‌شود. گزینه دوم مربوط به نصب دستی و از طریق خط فرمان است. وجود این گزینه در نصاب گرافیکی برای ما کمی عجیب بود،‌چون در صورت نصب دستی کاربر دیگر نیازی به نصاب گرافیکی ندارد و از همان ابتدا اقدام به نصب از طریق خط فرمان می‌کند. ما همان گزینه اول را انتخاب کرده و به نصب ادامه دادیم. نصاب گزینه‌ای برای پارتیشن بندی خودکار سیستم ندارد و اگر کاربر بخواهد پارتیشن جدیدی بسازد یا حجم پارتیشن‌های فعلی را تغییر دهد، مجبور به استفاده از GParted خواهد بود. انواع فایل سیستم‌های معتبر در سیستم زنده حضور دارند و بدون نیاز به نصب بسته‌های اضافی می‌توان از آن‌ها برای فرمت پارتیشن‌ها استفاده کرد. پس از پارتیشن‌بندی و خروج از GParted باید روی گزینه Refresh کلیک کنیم تا تنظیمات نشان داده شوند.

بعد از شروع نصب، نصاب یک اسلاید شو را نمایش می‌دهد که حاوی اطلاعات مختصری در مورد برنامه‌های نصب شده و برنامه‌های موجود در مخازن به عنوان جایگزین است.

نصب با موفقیت انجام شد و پس از ری‌استارت کردن توزیع، صفحه گراب به نمایش درآمد؛ اما در فهرست آن، نام توزیع دبیان که از پیش نصب داشتیم نمایان نبود. با این حال به راه اندازی ادامه دادیم. مانجارو با موفقیت راه‌اندازی شد و پس از مدتی، لاگین منجر LXDM نمایان شد.

کار با مانجارو

با وارد کردن کلمه عبور، وارد محیط میزکار شدیم؛ اما زمانی که برای نمایان شدن میزکار صرف شد کمی طولانی بود (حدود ۱۹ ثانیه)، اما بعد از آن سیستم سریع و روان بود و اثری از کندی در آن دیده نمیشد. برنامه‌ها همگی به خوبی عمل می‌کردند و هیچ پیغام خطایی ظاهر نشد.
کدک‌ها و فلش به صورت پیشفرض نصب بوده و عمل می‌کردند و فایرفاکس پلاگین IcedTea Java را به همراه خود داشت. برنامه‌ها همگی در آخرین نسخه پایدار خود قرار داشتند و ناپایداری از هیچکدام مشاهده نمی‌شد. پارتیشن‌ها با یک کلیک سوار می‌شدند و برای کار با آن‌ها نیاز به مجوز ریشه نبود.
Sudo نیز به صورت پیشفرض فعال شده و مجوزهای لازم به کاربر داده شده بود. برای کلمه عبور کاربر ریشه نیز همان کلمه عبور حساب کاربری ساخته شده در زمان نصب در نظر گرفته شده بود.

مانجارو با ابزار مخصوص به خود برای تغییر نسخه هسته لینوکس ارائه می‌شود. برای امتحان آن، ما تصمیم به نصب نسخه ۳٫۴ هسته گرفتیم. این ابزار علاوه بر دریافت و نصب نسخه مورد نظر هسته لینوکس، بسته‌ها و دیگر ماژول‌های مورد نیاز مربوط به هسته را نیز نصب می‌کند.
بسته‌های مورد نظر همگی دریافت و نصب شدند و سیستم با موفقیت با هسته جدید بارگذاری شد.

یکی از مشکلاتی که در استفاده از مانجارو مشاهده کردیم، صدای سیستم بود که در ابتدا کار نمی‌کرد اما با تغییر دادن تنظیمات میکسر و انتخاب گزینه‌های مناسب، صدای سیستم فعال شد. با این حال برنامه Pidgin همچنان صدا نداشت و ما را مجبور به استفاده از فرامین دستی برای حل مشکل کرد.

مشکل دیگر، Suspend و Hibernate بودند که هیچ‌کدام به درستی عمل نمی‌کردند. سیستم با موفقیت Suspend می‌شد اما موقع بازگشت از این حالت، صفحه سیاه بود و چیزی دیده نمی‌شد. همانند Suspend، سیستم با موفقیت به حالت Hibernate می‌رفت اما موقع بازگشت، تمامی برنامه‌ها بسته شده بودند و systemd اقدام به چک کردن پارتیشن و ریکاوری ژورنال می‌کرد.

مدیر بسته

مانجارو در عمق سیستم مدیر بسته پکمن را همانند توزیع مادر به همراه دارد. در رابط گرافیکی نیز دو برنامه مدیر بسته و مدیر آپدیت وجود دارند که توسط توسعه دهندگان مانجارو نوشته شده‌اند. به منظور بررسی شعار توزیع در زمینه کاربر پسند بودن، تصمیم به استفاده از این دو رابط گرافیکی گرفتیم. برنامه Software Update در گوشه سمت راست و بالای صفحه نمایان است و می‌توان با راست کلیک بر آن و انتخاب گزینه Install/Check for updates، رابط کاربری را اجرا کرد. پس از اجرای آن، فهرستی از بسته‌های قابل به روز رسانی نمایش داده می‌شود که با کلیک بر گزینه Apply می‌توان به روز رسانی را آغاز کرد.
در ابتدا فقط نام دو بسته pacman و manjaro-system برای ما نمایان بود. پس از آغاز به روز رسانی، پیغام خطایی مبنی بر تداخل وابستگی‌ها نمایان شد. با رجوع به خط فرمان و اجرای دستی پکمن، متوجه شدیم که نسخه جدید آن با یکی از بسته‌ها تداخل دارد. برای حل مشکل به سایت مانجارو مراجعه کرده و باخبر شدیم که مخازن این توزیع تغییر نام یافته‌اند و کاربران دارای نسخه ۰٫۸٫۵ و نسخه‌های قبلی مجبور به تغییر دستی این مخازن هستند. اما همانطور که ذکر شد، در حین بررسی ما نسخه جدیدتر ۰٫۸٫۵٫۱ انتشار یافت که این مشکل را حل کرده است.

پس از حل مشکل با دستورالعمل‌های موجود در سایت مانجارو، به روز رسانی دیگر بسته‌ها آغاز شد و مدیر آپدیت کار خود را با موفقیت به پایان رساند. نصب و حذف بسته‌ها از مدیر بسته گرافیکی نیز با موفقیت انجام می‌شد و از سرعت کافی و مناسبی برخوردار بود.

برای تست اعمال بعد از نصب مدیر بسته، اقدام به نصب Virtualbox کردیم. عمل نصب با موفقیت به پایان رسید و ماژول‌ها نیز در سیستم نصب شده بودند و برنامه برای اجرا تنها به یک ری‌استارت نیاز داشت.

مدیریت مخازن این توزیع (پس از تغییر اخیر) جالب و فنی بوده و به طور خودکار لیست آخرین میرورهای فعال را از مخازن دریافت و آن‌ها را به ترتیب سرعت مرتب می‌کند.

ورود بسته‌های جدید از مخازن آرچ به مخازن پایدار مانجارو با کمی تأخیر صورت می‌پذیرد. دلیل آن تست بیشتر بسته‌ها برای زدودن باگ‌های احتمالی است. مخازن مانجارو به سه دسته testing, unstable و stable تقسیم می‌شوند که می‌توان با گنجاندن گزینه Branch=BRANCH در فایل ‎/etc/pacman-mirrors.conf ، دسته مورد نظر بسته‌ها را مشخص کرد.

سخن آخر

نمی‌توان به قطع گفت که مانجارو توزیعی مناسب برای کاربران تازه‌وارد است؛ بلکه بیشتر برای کاربرانی است که از پیش تجربه کار با توزیع‌های گنو/لینوکس را داشته و می‌خواهند توزیعی حرفه‌ای‌تر را انتخاب کنند یا به توزیع آرچ لینوکس نزدیک شوند. تیم فعال مانجارو، عیب‌های پدیدار شده در هر نسخه را به سرعت برطرف می‌کند و آپدیت‌های مربوطه را در زمان کمی در اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ و توزیع با هر نسخه جدید بهتر و بهتر می‌شود. عیب‌های کوچکی ممکن است در جاهای مختلف سیستم به چشم بخورند که برای یک توزیع همیشه به روز و جوان چندان دور از انتظار نیست و می‌توان آینده‌ای روشن را برای مانجارو در انتظار داشت.

شما چه تجربه‌ای از کار با این توزیع دارید؟‌ نظرات و پیشنهادات خود را با ما و جامعه کاربری مطرح نمایید.