در این مطلب به معرفی مفهوم Network Monitoring پرداخته و چند مورد از نرم افزارهای مانیتورینگ شبکه را معرفی میکنیم.

اصطلاح مانیتورینگ شبکه (Network Monitoring)عبارت است از استفاده از یک سیستم که بطور مداوم می تواند اجزایی از قبیل برنامه های کاربردی، سروهای e-mail یا وب سرورها، دستگاههای جانبی و سلامتی خود شبکه را مونیتور کند. و یک خروجی تولید میکند و این خروجی را (از طریق ایمیل ، اس ام اس یا با هشدارهای دیگر ) به مدیر شبکه اطلاع می دهد. مانیتورینگ شبکه زیر مجموعه ای از اعمالی است که در مدیریت شبکه (Network Management)وجود دارد.
سیستمهای مونیتورینگ شبکه، برای اطلاع رسانی مشکلات حاصله از سرورهایی با سربار زیاد(overload)، وب سرورها یا دیگر سیستمها، موضوعهای مرتبط با ارتباطات شبکه و دیگر دستگاهها، مونیتور می کنند. فعالیت اجزای شبکه را به وسیله فرستادن سیگنال به پورتهای مختلف سیستم، که ping نامیده می شود، بررسی کنند.
پروتکلهای مورد استفاده در سیستمهای مونیتورینگ:
سیستمهای مونیتورینگ شبکه، تمامی رفتارها و عملکردهای پروتکلهای شبکه را بررسی می کنند. به عنوان مثال صفحات HTTP، HTTPS، SNMP،FTP ،SMTP ، POP3، IMAP،DNS ، SSH، TELNET، SSL و TCP. بنابراین سیستم مونیتورینگ شبکه یک درخواست HTTP را به وب سرور ارسال کرده و وضعیت آن را بررسی میکند. مثلا برای مونیتور کردن سرور e-mail ، نرم افزار مونیتورینگ یک پیغام تست از طریق SMTP می فرستد و از طریق IMAP یا POP3 جواب را دریافت می کند. با انجام دادن این کار سیستم می تواند مسیر یک پیغام نوعی را پیمایش کند و سلامتی شبکه و سرورهایی را که این پیغام از آنها عبور داده می شود را بررسی نماید.

معیارهاییکه مورد سنجش سیستمهای مونیتورینگ شبکه قرار میگیرند:
معیار برای سنجش، بررسی زمان پاسخ دهی و دسترس پذیری می باشد و یا زمان کار کردن(uptime) یک سرور می باشد. در مونیتورینگ شبکه استحکام و قابلیت اعتماد سرورهای برنامه های کاربردی و تجهیزات دارای اهمیت زیادی هستند.

سرورها در سراسر جهان:
سرویسهای مانیتورینگ شبکه معمولا تعدادی از سرورها در سراسر جهان – برای مثال در امریکا، اروپا، آسیا، استرالیا و نقاط دیگر دارند.
با داشتن سرورهای متعدد در مکان های جغرافیایی مختلف، یک سرویس مانیتورینگ میتواند تعیین کند که آیا یک وب سرور قابل دسترس در سراسر شبکه های مختلف در سراسر جهان است؟

ابزار مونیتورینگ شبکه تجاری و Open Source :
HP OpenView
MRTG
Nagios
OpenNMS
SolarWinds
Spiceworks IT Managemnet

نوشته Network Monitoring اولین بار در مرجع اپن سورس ، گنو/لینوکس پدیدار شد.