نوشته شده توسط سید حسینعلی حسینی گوکی.
آرچ لینوکس یکی از محبوبترین توزیع های لینوکس است .
آرچ لینوکس با هدف سبک بودن و ساده بودن ساخته شده است. رویکرد طراحی تیم توسعه بر روی سادگی، ظرافت، صحت کد و کوچک بودن آن گذاشته شده است. سادگی بر مبنای تعریف آرچ، فاقد افزونه‌ها، تغییرات و پیچیدگیهای غیرضروری بودن است. و از دیدگاه توسعه‌دهنده/برنامه‌نویس تعریف می‌شود نه از دیدگاه کاربر.
متاسفانه همه سادگی رو در سادگی نصب و استفاده می پندارند ولی میشه از آرچ به عنوان یکی از سخت ترین توزیع های لینوکس در نصب و کار نام برد.
در حال حاضر سیستم عامل آرچ رتبه ی هفتم در سایت DistroWatch.com را به نام خود کرده است.
طراحی و اصول :
آرچ بطور گسترده‌ای برپایهٔ بسته‌های دودویی است. بسته‌های دودویی در این توزیع با هدف معماری‌های i686 و x86-64 ساخته می‌شوند، تا سیستم مدرن بهینه‌ای را بسازند. یک سیستم اتوماتیک برای کامپایل و ساخت بسته‌ها برای معماری‌های دیگر وجود دارد، که به نام ABS یا (Arch Build System) شناخته می‌شود.
توجه آرچ به سادگی و اقتصادی بودن سیستم برای توسعه‌دهنده‌ها، درمیان مسائل دیگر، به این معنی نیست که برای کمک به کاربر برنامه‌های گرافیکی برای تنظیمات سیستم ساخته می‌شود، برای مثال مدیر بستهٔ آرچ (pacman) هیچگونه واسط گرافیکی رسمی‌ای ندارد. ولی توجه بیشتر روی ساختن و آماده کردن فایلهای تنظیمات با حاشیه نویسی خوب، و استفادهٔ بهینه از خط فرمان است. این مسأله باعث شد که آرچ به عنوان یک توزیع برای «کاربران متوسط و حرفه‌ای که از کار با خط فرمان نمی‌ترسند» معروف گردد.
«اعتماد کردن به ابزارهای پیچیدهٔ مدیریت و ساختن سیستم، باعث صدمه زدن به کاربر نهایی می‌گردد. [...] «اگر شما برای مخفی کردن پیچیدگی سیستم تلاش کنید، به یک سیستم پیچیده‌تر خواهید رسید.» لایه‌های انتزاعی که باعث مخفی کردن داخل می‌گردند، هیچگاه چیز خوبی نبوده‌اند. در مقابل، مسائل داخلی باید به نحوی طراحی گردند که به هیچگونه مخفی‌سازی نیاز نباشد.» ایرون گریفن
چهار چوب راه اندازی
آرچ از یک چارچوب راه‌اندازی شبیه به بی‌اس‌دی استفاده می‌کند، که باعث از کاهش انعطاف‌پذیری به بهای سادگی می‌باشد. همچنین از سطوح اجرایی سیستم وی و فایل inittab استفاده می‌کند و امکان استفاده از آن را مهیا می‌سازد. ولی فرقٰهایی بین سطوح اجرایی می‌گذارد. این از این حقیقت که ماژول‌ها و سرویس‌ها در زمان راه‌اندازی بطور خیلی ساده در یک آرایه در فایل تنظیمات مرکزی مشخص می‌گردند (/etc/rc.conf) ناشی می‌شود. در طرف مقابل سیستم وی برای هر سطح اجرایی یک پوشه دارد که شامل پیوندهای شماره‌گذاری شده‌ای برای هر سرویس است. همچنین امکان اجرای پردازه‌ها بطور غیرهمزمان نیز وجود دارد، که هیچ‌کدام از سیستم اصلی بی‌اس‌دی یا سیستم وی دارای این امکان نمی‌باشند.
Pacman
همه بسته‌ها از طریق مدیر بسته‌های Pacman مدیریت می‌شوند. Pacman نصب بسته‌ها، به‌روزرسانی، حذف و یا بازگردانی بسته‌ها را انجام می‌دهد و توانایی تشخیص خودکار وابستگی‌ها را نیز دارد. بسته‌های آرچ‌لینوکس از مخازن بسته‌های آرچ تأمین و برای معماری‌های i686 و x86-64 بهینه‌سازی شده‌اند. آرچ‌لینوکس برای رسیدن به سرعت بالا در نصب نرم‌افزارها بر اساس بسته‌های با فرمت tar.gz طراحی شده است.
آرچ یک توزیع غلطان :
همانند جنتو، و برخلاف بقیهٔ توزیع‌های عمده همانند دبیان، فدورا، اوبونتو و بقیه، آرچ لینوکس برای تاریخ انتشارش زمان بندی خاصی را مشخص نمی‌کند و در عوض از سیستم انتشار غلطان استفاده می‌کند، همراه با بسته‌های جدیدی که به طور روزانه فراهم می‌شود. سیستم مدیریت بسته‌بندی‌اش به کاربران اجازه می‌دهد تا به راحتی سیستمشان را به روز نگه دارند. نسبت به آنکه کاربران را تشویق به حرکت بین انتشارهای جدا از هم بکند، انتشارهای آرچ لینوکس به سادگی فقط یک تصویر لحظه‌ای از مجموعه بسته‌های کنونی آن است، و گاهی اوقات همراه با نرم‌افزاهای نصبی مورد تجدید نظر قرار گرفته شده. بنابراین هیچ فرقی نمی‌کند که از کدام انتشار، آرچ نصب شود اگر به روز رسانی‌های بعد از آن، نصب شود. در نتیجه آرچ هرگز نیازی به نصب مجدد برای به روز رسانی‌ها یا داشتن ویژگی‌های جدید، ندارد.
از ورژن ۲۰۰۹٫۰۲ هدف فراهم آوردن انتشارهای هماهنگ شده‌ای است که ریتم انتشارهای هسته را دنبال کند، برای فراهم کردن پشتیبانی سخت‌افزاری بهینه، این یعنی در هر ۳ یا چهار ماه یک انتشار داشته باشیم. برای آن دسته از کامپیوترهای رومیزی و لپ تاپ که پردازشگر سازگار با ۶۴-بیت دارند مثل:AMD۶۴/x۸۶-۶۴؛ توصیه می‌شود تا از نسخه‌ای از آرچ لینوکس استفاده کنند که برای سیستم‌های ۶۴-بیت کامپایل شده است.
مخازن :
در حال حاضر ۴ مخزن رسمی وجود دارد:
- هسته (Core)، که شامل همهٔ بسته‌های مورد نیاز برای نصب سیستم پایه است.
- اضافی (Extra)، که شامل بسته‌هایی است که برای نصب سیستم پایه ضروری نیستند، مثل میزکار و سایر برنامه‌ها.
- جامعه کاربری (Community)، که مخصوص بسته‌های ساخته یا پیشنهاد شده توسط جامعه کاربری است و شامل بسته‌هایی است که رای کافی از طرف کاربران کسب کرده و از طرف یک کاربر مورد اطمینان تایید شده‌اند.
- چند کتابخانه‌ای (Multilib)، یک مخزن متمرکز برای کاربران x86_64 که برای آسانی بیشتر در حمایت از برنامه‌های کاربردی ۳۲ بیتی در محیط ۶۴ بیتی است.
علاوه بر این، همچنین مخازن آزمایشی‌ای موجودند که دارای بسته‌های آزمایشی نامزد برای دیگر مخازن هستند. در حال حاضر مخازن زیر وجود دارد:
- آزمایشی (Testing)، یک مخزن خاص که شامل بسته‌هایی است که نامزد اضافه شدن به مخزن اضافی یا هسته هستند.
- آزمایشی-جامعه کاربری (community-testing)، شامل بسته‌هایی است که نامزد اضافه شدن به مخزن جامعه کاربری است.
- چند کتابخانه‌ای-تستی (multilib-testing)، شامل بسته‌هایی است که نامزد اضافه شدن به مخزن چند کتابخانه‌ای است.
مخزن ناپایدار (Unstable) در جولای ۲۰۰۸ کنار گذاشته شده و بیشتر بسته‌های آن به مخازن دیگر منتقل شدند. علاوه بر مخازن رسمی، تعدادی مخازن غیررسمی کاربران (AUR) هم وجود دارند.
توصیه می کنم برای درک بهتر اصول راه اندازی و مبانی اصلی سیستم عامل برای یک بار هم که شده آرچ رو بر روی سیستم یا در ماشین مجازی نصب و تست کنید.
حتما قبل از این کار دانش مقدماتی در مورد دستورات لینوکس داشته باشید !
برای دانلود آخرین نسخه ی توزیع آرچ به سایت آرچ لینوکس بروید:
کتاب راه نمای نصب توزیع آرچ به زبان فارسی :
آموزش نصب آرچ برای تازه کاران در وباسیت اصلی ArchLinux.Org
آموزش نصب سریع آرچ برای کاربران حرفه ای :
آرچ لینوکس ایران :
نوشته توزیع آرچ لینوکس اولین بار در لینوکس سیزن , آموزش گنو / لینوکس پدیدار شد.
