در این مطلب به سوالات ابتدایی درباره پایگاه داده اوراکل می پردازیم. اوراکل در اصل نام شرکتی است که در زمینه پایگاه داده ها محصولاتی را ارایه داده است که “پایگاه داده اوراکل” نام محصول پایگاه داده رابطه ای شرکت اوراکل است. این مطلب به مفاهیم و اصطلاحاتی می پردازد که هر مدیر پایگاه داده باید با آنها آشنایی داشته باشد. پس دروایق وقتی می گوییم “Oracle Database” یعن پایگاه داده محصول شرکت اوراکل که از نوع پایگاه داده های رابطه ای است.
- Oracle Instance چیست؟
به هر پایگاه داده ای در اوراکل یک Instance اختصاص داده می شود. یک Intance مجموعه ای از حافطه + فرایند های پس زمینه است. هر گاه که پایگاه داده ای را Start می کنیم، در اصل Instance را به پایگاه داده اختصاص داده ایم. با Start شدن پایگاه داده بخشی از حافظه که SGA یا System Global Area نامیده می شود و فرایند های پس زمینه Start می شوند. برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “تفاوت Instance و Database در اوراکل” را بخوانید.
- Parameter File چیست؟
یک Parameter File، فایلی حاوی پارامتر های اولیه و آغازی با مقادیر انتساب داده شده به آنها است. این فایل در زمان نصب و بر اساس چگونگی نصب شما ایجاد و پارامتر های آن مقدار دهی می شوند. اوراکل دو نوع آن را پشتیبانی می کند :
- Server Parameter File که spfile گفته می شود و فایلی دودویی است و نمی توان با ویرایشگر های معمولی آنرا خواند.
- Initialization Parameter File که فایلی متنی و با ویرایشگر های متنی مانند notepad یا vi می توان آنرا خواند.
برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “تنظیم پارامترهای اوراکل (Oracle Paramterer File)” را بخوانید.
- Server Parameter File چیست؟
یک فایل باینری که به شامل پارامترهای اولیه است. با استفاده از ویرایشگر های متنی نمی توان آنرا تغییر داد بلکه باید از ALTER SYSTEM یا ALTER SESSION برای تغییرا آن استفاده کنیم. در صورت استفاده از ALTER SESSION تغییرات تا زمانی باقی خواهند ماند که Instance را Shutdown نکنیم. برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “تنظیم پارامترهای اوراکل (Oracle Paramterer File)” را بخوانید.
- Initialization Parameter File چیست؟
مانند SPFILE شامل پارامترهای اولیه است با این تفاوت که می توان آنرا با ویرایشگر های متنی مانند notpad یا vi باز کرده و تغییرات را اعمال کرد. تغییرات در صورتی که پایگاه داده را shutdown و از نوع راه اندازی کنیم (در راه اندازی بعدی پایگاه داده) اعمال خواهند شد. برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “تنظیم پارامترهای اوراکل (Oracle Paramterer File)” را بخوانید.
- System Global Area یا SGA چیست؟
SGA ناحیه ای از حافظه شامل داده های مشترک (اشتراک گذاشته شده) میان کاربران است که می توان مواردی مانند buffer cache و shared pool را نام برد. SGA بخشی از حافظه است که با Start شدن Instance در دسترس خواهد بود.
- Program Global Area یا PGA چیست؟
PGA بافری از حافظه است که به هر جلسه پایگاه داده (به هر Database Session) اختصاص داده می شود و شامل اطلاعاتی از جلسه مانند بافر مورد استفاده برای مرتب سازی دستور های SQL و غیره است.
- User Account یا حساب کاربری چیست؟
حساب کاربری به صورت یک نام کاربری یا Username و خصوصیات مربوط به آن کاربر که شامل موارد زیر هستند، تعریف می شود. یک نام کاربری دارای صفاتی مانند :
- گذرواژه یا پسورد برای اعتبار سنجی کاربر.
- مجوز ها (Privileges) و نقش ها (Roles).
- Tablespace پیشفرض برای قرار گیری Object های مربوط به کاربر.
- Temporary Tablespace پیشفرض که فضای کاری برای انجام محسابات SQL مربوط به کاربر استفاده می شود.
برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “ایجاد کاربران و اعطای مجوز های لازم” را بخوانید.
- ارتباط میان حساب کاربری و اسکیما چیست؟
یک حساب کاربری و اسکیما رابطه یک-به-یک با یکدیگر دارند. وقتی حساب کاربری را ایجاد می کنید به طور ضمنی یک اسکیما برای آن کاربر ایجاد کرده اید. اسکیما یک ظرف (container) منطقی برای اشیا پایگاه داده مانند جدول ها، ایندکس ها و غیره است که آن کاربر ایجاد کرده است. یعنی تمامی اشیایی که کاربر مالک آن است در اسکیمای خود کاربر بطور منطقی ذخیره شده است. نام اسکیما، هم نام با نام کاربر است. برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “تفاوت اسکیما ها و کاربران در اوراکل” را بخوانید.
- Tablespace چیست؟
Tablespace در بالاترین سطح ساختار منطقی پایگاه داده اوراکل قرار دارد و ساختار منطقی اشیا پایگاه داده را در خود ذخیره می کند. هر کار برای ایجاد اشیایی مانند جدول ها، باید مجوز لازم برای ایجاد آن نوع شی را بعلاوه داشتن یک Tablespace پیشفرض برای ذخیره منطقی اشیا داشته باشد. برای مطالعه بیشتر می توانید مطلب “ایجاد و مدیریت Tablespace ها در اوراکل” را بخوانید.
- Datafile چیست؟
هر Tablespace شامل یک یا چند Datafile است که به آن اختصاص داده می شود. البته هر Datafile تنها می تواند به یک Tablespace متعلق باشد. در واقع Datafile محل ذخیره واقعی داده های پایگاه داده است که فایلی واقعی بر روی دیسک است. اما Tablespace ساختاری منطقی برای ذخیره اشیا پایگاه داده است. چندین کاربر می توانند یک Tablespace را به طور پیشفرض داشته باشند، پس اشیا چندین کاربر در یک Tablespace و به طبع داده های اشیا همان کاربران در Datafile های مربوط به همان Tablespace است ولی اسکیما که همنام و مربوط به هر کاربر (حساب کاربری) است تنها اشیا همان کاربر (مالک) را شامل می شود.
