معرفی‌نامه‌:

اسلکور قدیمی‌ترین سیستم عامل زندهٔ لینوکسی است که توسط پاتریک والکردینگ در سال ۱۹۹۳ از لینوکس SLS مشتق شد‌. این سیستم‌ عامل شبه یونیکس علاقه‌مندان بسیاری را طی این سال‌ها به سوی خود جذب کرده که روز به روز بر کیفیت آن می‌افزایند‌. اسلکور ۱۸ ساله هم‌اکنون در رتبهٔ ۱۲‌ام از جدول رنکینگ دیستروواچ قرار دارد و به جر‌ات می‌توان گفت که تا مدت‌ها در همین محدوده – و شاید بالا‌تر – شاهد حضورش خواهیم بود‌.

چرا اسلکور‌؟

جواب این سوال بسیار ساده است‌! اسلکور همان‌چیزی است که از یک گنو/لینوکس انتظار دارید‌! اسلکور را می‌توانید همانطور که می‌خواهید نصب کنید‌! چه به سادگی و پاکی Arch و چه با مجموعه‌ای از ابزار‌های مورد نیاز برای کار با یک توزیع لینوکسی‌: انتخاب با شماست‌. نکتهٔ جالب دیگری که پس از مدتی کار با اسلکور به آن پی می‌برید‌، پایداری واقعا بالای آن است‌! تا حدی که ممکن است بعضی وقت‌ها آرزو کنید که‌ای کاش بلد بودید چگونه خرابش کنید‌!

اسلکور چگونه منتشر می‌شود‌؟

اسلکور زمان خاصی را برای انتشار نسخه‌هایش تعیین نمی‌کند‌، ولی تمام سعی مدیرانش بر این است که سالی یک بار نسخهٔ به روز شدهٔ آن را منتشر کنند‌. حتما می‌پرسید پس با این وصف با سیستم عاملی طرف هستیم که برای تجربهٔ نسخهٔ جدید نرم افزار‌ها روی آن باید یک سال صبر کنیم‌؟ در جواب به همین سوال است که نسخهٔ دیگر اسلکور موسوم به Current وارد می‌شود‌. در مخازن مربوط به این نسخه‌، شما با مجموعه‌ای کامل از جدید‌ترین نسخهٔ نرم‌افزار‌هایی که همراه اسلکور روی سیستم شما نصب می‌شوند روبرو هستید‌. حتما حالا می‌گویید‌، پس در این نسخه‌، دیگر خبری از آن پایداری‌ای که در بخش قبل ازش دم می‌زدی نیست‌؟ در جواب باید بگویم که منظور من از آن پایداری غیر قابل باور دقیقا در همین نسخه بود‌! باور کنید وقتی می‌گویم که حتی در نسخه‌های RC انتشار اسلکور شما با پایداری‌ای روبرو می‌شوید که در خیلی از نسخه‌های Stable مربوط به توزیع‌های معروف حال حاضر نمی‌توانید خوابش را ببینید‌! راست گفته‌ام.

پاتریک والکردینگ

نرم‌افزار‌های موجود در مخازن اسلکور بسیار محدود است‌، پس باید نرم‌افزار‌ها از سورس کامپایل شوند‌، اینکه سخت است!

خوب حقیقتش حق با شماست‌! نرم‌افزار‌های همراه اسلکور و یا موجود در مخازنش در حد یک DVD است و بله‌، شما باید بقیه را از روی سورس نصب کنید‌. اما نترسید‌! در اسلکور شما با مفهوم جدیدی از روش‌های نصب نرم‌افزار روبرو می‌شوید‌، Slackbuild. اسلک‌بیلد‌ها در واقع اسکریپت‌هایی هستند که بسته‌ها را از سورس برایتان آماده و نصب می‌کنند‌. چگونه‌؟ به روش زیر‌: (برای مثال می‌خواهم بستهٔ yasm را نصب کنم‌)

./yasm.Slackbuild

شما کافیست که سورس نرم‌افزار را در کنار اسکریپت فوق قرار دهید و با این دستور آن را اجرا کنید‌. اسکریپت‌ها عموما آن‌قدر گویا نوشته شده‌اند که اگر پیش‌نیازی نصب نباشد از شما در خواست می‌کند که نصبش کنید‌، آن هم به زبان شیرین آدمیزاد! و در صورت نیاز به آپشن خاصی‌، خودشان آن را به شما پیشنهاد می‌کنند‌. پس از پایان پروسهٔ مربوط به اسکریپت‌، طی پیغامی‌، مکان بستهٔ آماده نصب برای اسلکور با پسوند txz به شما نشان داده می‌شود و کافیست با دستوری مثل زیر کار نصب را به پایان برسانید‌:

installpkg /tmp/yasm.xxx.xxx.txz

اگر به گفته‌های من در باب لایتناهی بودن این اسلک‌بیلد‌ها شک دارید‌، اول به این سایت سری بزنید و در صورت پیدا نکردن بسته‌ای و یا ورژن خاصی از آن‌، برای نمونه عبارتی مانند yasm. Slackbuild را در گوگل سرچ کنید‌. اگر کمی هم حوصله کنید و اسکریپت‌ها را مطالعه کنید‌، دنیا دنیا آموختنی در بینشان می‌بینید و می‌توانید اسکریپت‌های خودتان را بنویسید‌!

اما اسلکور Gnome ندارد‌!

خوب شما راست می‌گویید‌. ولی اگه به من بود دوست داشتم KDE و XFCE هم نداشت‌! چون در این صورت تمرکز روی بخش‌های مختلف بیشتر می‌شد‌. حقیقت امر این‌جاست که گنوم هم‌اکنون توسط تیم‌های متفاوتی برای اسلکور آماده می‌شود که معروفترینشان GSB است‌! نصب گنوم هم روی سیستم با یک خط دستور فراهم می‌شود‌!

نمایی از میز‌کار KDE

این Multilib دیگر چیست‌؟

چند بار برایتان پیش آمده که بخواهید بسته‌ای را روی سیستم کامپایل کنید‌، ولی چون سیستمتان ۶۴ بیت بوده و بسته ۳۲ بیت عطایش را به لقایش بخشیده‌اید‌؟ یکی از توسعه دهندگان اسلکور موسوم به Alien به صورت غیر رسمی از ابزاری برای اسلکور پشتیبانی می‌کند که می‌تواند این مشکل را به بهترین نحو حل کند‌. روی سیستم ۶۴ بیتیتان می‌توانید به راحتی Skype 32 بیت را نصب کنید و از دردسر ۶۴ بیتی نوپایش که به تازگی ظهور کرده خلاص شوید‌! برای کسب اطلاعات بیشتر به این لینک‌ها رجوع کنید‌. +، +.

اسلکور برای چه طیف از کاربران مناسب است‌؟

جواب من قاطعانه همهٔ کاربرانی است که می‌خواهند لینوکس سیستم عامل اول و آخرشان باشد و یا می‌خواهند آن را بیاموزند‌. شاید جوابم را کمی اغراق آمیز بدانید‌. ولی برای روشن‌تر شدن موضوع می‌خواهم آن را با توزیعی مثل اوبونتو که اولین توزیع پیشنهادی بسیاری از جوامع کاربری است مقایسه کنم‌!

در لینوکس اوبونتو شما جدای از جامعهٔ کاربری عظیمش که یکی از مهم‌ترین دلایل پیشنهادش به تازه کاران است‌، با مخازن بزرگی از نرم‌افزا‌ر‌ها روبرو هستید که به راحتی چند کلیک نصب می‌شوند! در طرق مقابل اسلکور به تازه کاران چه می‌دهد‌؟

جامعهٔ کاربری بزرگ اوبونتو درست است که توانسته در مدت اندکی مسائل زیادی را برای کاربران این سیستم‌عامل رفع کند‌، و آرشیوی از آموزش‌ها و تکنیک‌ها را در سطح وب روان کند‌! برای توزیعی ۱۸ ساله مانند اسلکور‌، قدمت است که چنین معادلی را فراهم کرده‌. شما در بسیاری از مواقع برای یافتن جواب کافیست در گوگل سرچ کنید‌! به همین راحتی‌، حتی نیاز نیست سوالتان را در انجمنی بپرسید‌! از طرفی‌، شما در اوبونتو می‌توانید بسیاری از نرم‌افزار‌ها را مثلا با Synaptic نصب کنید‌، اما اگر نرم‌افزاری نه در مخازن موجود بود و نه نسخه‌ای مناسب نصب در اوبونتو‌، مثل۰٫ ۱۹٫ ۲ fribidi (بسته‌ای برای مشاهدهٔ زیرنویس یونیکد در Mplayer) آن‌وقت چه؟ وابستگی زیاد به مخازن یک توزیع می‌تواند جلوی پیشرفت شما را در لینوکس بگیرد‌!

پس با این حال من گفتم اوبونتو بد است‌؟

باز هم نه! درست است که ممکن است با بعضی از جهت‌گیری‌های چنین توزیعی مخالف باشم‌. ولی وقتی شما لینوکس را به خوبی بشناسید‌، می‌توانید کاربری‌های بیشتری برای اوبونتو پیدا کنید و حتی از آن بیشتر هم لذت ببرید‌! این‌جا دنیای آزاد نرم‌افزار است‌، برتر‌ی‌ای در کار نیست‌!

نصب اسلکور سخت است، پیچیده است‌ و …

اگر معیار شما این است که محیط نصبش به خوشگلی توزیع‌های دیگر نیست‌، پس حق با شماست‌! اما در عوض در محیط زشت و ساده‌ی نصب اسلکور در تمام راه پاتریک همراه شماست و به شما می‌گوید چه کار کنید‌! و مطمئن باشید که بعد از همین پروسه‌ی نصب‌، بلافاصله‌، عاشق سادگی‌اش می‌شوید‌!

و حالا نسخه‌ی جدیدی از اسلکور منتشر شده است‌!

این همه را گفتیم‌، حالا بهتر است که مقداری با آخرین نسخه‌ی اسلکور و ابزار‌هایش آشنا شویم‌: حدود ده روز پیش بود که خبر رسمی انتشار نسخهٔ ۱۳٫۳۷ از اسلکور بعد از ماه‌ها توانست جهش دیگری را در مسیر توسعهٔ این توزیع محبوب رقم بزند‌. البته از قرار این نسخه توانسته بود هیجانات جناب پاتریک را به جوشش در آورد‌. موضوع از آنجایی شروع می‌شود که پاتریک علاقه دارد که هر نسخه‌ از توزیع رسمی اسلکور را با یک نام باحال‌! صدا کند‌، نسخهٔ ۱۳٫۳۷ خود به خود این کار را انجام داد‌. (در زبان لیت‌، زبان مخصوص هکر‌ها‌، ۱۳۳۷ همان LEET خوانده می‌شود‌!)

حالا نوبت آن است که ببینیم در آخرین نسخه از اسلکور با چه چیز‌هایی روبرو هستیم‌؟ در این نسخه‌، نسبت به نسخهٔ قبل یعنی ۱۳٫۱ مجموعهٔ عظیمی از تغییرات و رفع باگ‌ها را مشاهده می‌کنیم. که اصل کاری‌هایش عبارتند از:

۱- استفاده از آخرین نسخهٔ پایدار سری ۴٫۵٫X میزکار KDE یعنی ۴٫۵٫۵ (البته جناب Alien نسخهٔ ۴٫۶ را برای علاقه‌مندان آماده کرده و در مخازن خود قرار داده‌).
۲- آپگرید فایرفاکس به نسخهٔ ۴
۳- راه یافتن Google Chrome به مخازن اسلکور (البته به بخش Testing اضافه شده آن هم به دلیل آپدیت‌های خیلی سریع این مرورگر)
۴- ارتقا در هستهٔ huge برای استفاده از Xorg Server 1.9 (که دیگر خبری از آن فایل xorg. conf کذایی نیست)
۵- rpm2tgz الان دیگر از txz هم پشتیبانی می‌کند. ‌ (بسته‌ای برای تبدیل بسته‌ها از RPM مربوط به RedHat و خانواده‌اش به بسته‌های مربوط به اسلکور‌.)
۶- درایور آزاد Nvidia یعنی nvidia nouveau اضافه شده. (که از قرار دیگر نیازی به دانلود و نصب نسخهٔ رسمی این درایور نیست و طبق تجربهٔ دوستان به خوبی جواب داده‌).
۷- بسته‌های LAMP هم به صورت زیر ارتقا پیدا کردن‌:

php ۵. ۳. ۶، apache ۲. ۲. ۱۷ (supports DSO and SSL)، mysql ۵. ۱. ۵۵

۸- بسته‌های yasm، libplist، rfkill، moc console audio player، libsndfile، ddrescue، iptraf هم به مخازن اسلکور اضافه شدند‌.

هسته‌:

اسلکور ۱۳٫۳۷ از نسخه‌ ۲٫۶٫۳۷٫۶ کرنل لینوکس استفاده می‌کند و برای علاقه‌مندان نیز هستهٔ ۲٫۶٫۳۸٫۴ را در پوشهٔ /testing قرار داده‌. هسته‌ها با دو انتخاب huge و generic در دسترس هستند (هستهٔ huge به طور کلی تنظیم شده و با بیشتر سخت‌افزار‌های رایج هم‌خوانی دارد‌. و هستهٔ generic به صورت ماژولار آماده سازی شده و قابلیت شخصی سازی بیشتری دارد‌).
لازم به ذکر است که پچ جادویی ۲۰۰ خطی معروف همراه هستهٔ ۲٫۶٫۳۸ می‌باشد‌. پس احتمالاً امتحان این هسته می‌تواند به قدر کافی‌، وسوسه کننده باشد‌.

و اگر می‌خواهید به طور کامل با این تغییرات آشنا شوید‌، سری به این‌جا بزنید‌.

نتیجه گیری‌:

اگر شما هم می‌خواهید بیشتر در لینوکس شناور شوید‌، و یک سیستم پایدار واقعی را تجربه کنید که کمتر سعی در تقلید از مایکروسافت ویندوز داشته باشد‌، خوشبختانه اسلکور برای شما ساخته شده‌. برای کسب راهنمایی‌های بیشتر در مورد این سیستم عامل می‌توانید به فروم اسلکور در LinuxQuestions رجوع کنید و یا از IRC این گروه روی موج #slackware استفاده کنید‌. همچنین برای یاد‌گیری اسلکور می‌توانید به کتاب اصلی آن Slackbook رجوع کنید که یکی از کاملترین منابع است‌.
همچنین می‌توانید از انجمن فارسی اسلکر‌های ایرانی کمک بگیرید و یا به IRC آن‌ها #slack-world رجوع کنید‌.

کتاب فارسی اسلکور‌:

گروه فارسی کاربران اسلکور‌، طی پروژه‌ای گروهی شروع به نوشتن کتابی در رابطه با آموزش لینوکس و در بعضی مواقع اختصاصا اسلکور کرده‌اند که می‌تواند مرجع خوبی برای کاربران در سطوح مختلف باشد‌. در صورت علاقه‌مند بودن به همکاری با این گروه و یا اطلاع از وضعیت پروژه می‌توانید به این صفحه‌ از انجمن و یا این کانال Git رجوع کنید‌.