هرچند این بحث بارها و بارها در سمینارهای مختلف توسط افراد مختلف طرح شده و حدودا همه به نحوی باهاش آشنا هستن اما همچنان دوستانی رو می‌بینیم که در حرف‌هاشون این دوتا مفهوم رو به جای همدیگه به کار می برن.خوب اتفاقی که میافته خیلی مهمه و ما با کمک متون بنیاد نرمافزارهای آزاد و کارهای خودم سال گذشته دوباره داستان رو تکرار می کنیم.
ما همواره سعی میکنیم آزادی ر ا در قالبهای قابل لمس ارائه کنیم و موضوعی که در اینجا مطرح است آزادی است و نه قیمت، مفهوم آن را همانند ” آزادی بیان“ در نظر بگیرید و نه ”آبجو مجانی“.این نوع از آزادی نه تنها به سود تک تک اعضای جامعه میباشد بلکه در نهایت با توسعه حس تعاون و به اشتراک گذاری، به همبستگی و اتحاد کل سیستم کمک شایانی خواهد کرد.
ده‌ها میلیون نفر انسان در سراسر دنیا در حال استفاده از محصولت و نرمافزارهای آزاد هستند بدون اینکه هیچ عقیده‌ای در مورد اینکه چرا این نرم‌افزارها بدین صورت توسعه داده شده اند داشته باشند. آنها اکثراً این نرم افزارها را متن باز می‌نامند.در حالی که همانطور که قبل اشاره کردیم کلمه متن باز نمی‌تواند نشان دهنده آزادی‌های اساسی کاربران و تضمین کننده آنها باشد.
اگر نگاهی به تاریخ پدید آمدن این واژه داشته باشیم خواهیم دید که در سال ۱۹۹۸ گروهی از جامعه نرم افزارهای آزاد از این گروه جدا شدند و فعالیت‌های خود را در قالب کاربران نرم افزارهای متن‌باز ادامه دادند. هدف این گروه در ابتدا پیشنهاد دادن نامی بود که ابهامات کلمه نرمافزارهای آزاد ((free را نداشته باشد.اما بعد از مدتی این گروه کامل از مسیر اصلی بنیاد نرم افزارهای آزاد دور شدند و دیدگاه‌های فلسفی پدیدآمدن نرم افزارهای آزاد را فراموش کردند.
البته باید توجه داشت که تعداد زیادی از افراد از کلمه متن‌باز در جایگاه تجاری استفاده می‌کنند و از آن مهم‌تر اینکه حدودا تمام نرمافزارهای متن باز خودشان نرم افزار آزاد نیز می باشند. دقت داشته باشید که واژه متن‌باز به متدولوژی توسعه نرم‌افزار اشاره دارد در حالی که نرم افزار آزاد یک جنبش اجتماعی می باشد.
با این تعریف جدید می‌توانیم بگوییم که متن‌باز برای ضعیف و مشکل دار نشان دادن نرم افزارهای انحصاری به وجود آمد و برای اینکه بتواند به نحوی بهتر بودن استفاده از نرم افزارهای آزاد را ابراز کند. اما از دید نرمافزارهای آزاد، نرمافزارهای انحصاری یک مشکل و آفت اجتماعی می‌باشند و تنها راه مقابله با آنها این است که هرچه سریعتر از آنها استفاده نکنیم.
یکی دیگر از تفاوت های عمده این دو واژه این است که متن‌باز منحصرا به سورس کد یک برنامه اشاره دارد و پروانه‌های خودش را بر مبنای آن بنا میکند در حالی که نرمافزارهای آزاد در مورد سخت افزاری که قرار است برنامه را اجرا کند و یا افراد و نحوه اجرای آن نیز دخالت می کند.
هرچند نمیتوانیم انکار کنیم که کلمه متن باز تعداد بسیار زیادی از کاربران را به سمت جامعه کاربران نرم افزارهای آزاد کشانده است اما فراموش نکنید که زیاد شدن تعداد کاربران تنها قسمتی از هدف جامعه نرم افزارهای آزاد میباشد. ما در کنار این مسائل به کاربران آموزش می‌دهیم که از آزادی‌های خودشان و جامعه خودشان دفاع کنند وگرنه آنها به سرعت توسط تبلیغات شرکت‌های تجاری که اهداف آنها در نرم افزارهای انحصاری خلاصه می‌شود به سمت آنها جذب خواهند شد. پس فکر می کنم که جا داشته باشه دقت کنیم توی بحث ها دقیقا چه جایی از چه کلمه ای استفاده می کنیم.
