دانستن چگونگی چک کردن وضعیت هارد دیسک شما ،برای تعیین زمان جایگزین کردن هارد دیسک سیستم خود بسیار مفید است.در مقاله‌ی امروز ،به شما تعدادی از نرم‌افزارهای دیسک لینوکس برای تشخیص سلامت هارد دیسک خود را ، نشان خواهیم داد.

سیستم S.M.A.R.T

مدرن‌ترین هارد درایو‌های ATA و SCSI دارای Self-Monitoring, Analysis و Reporting Technology (SMART) system می‌باشند.هارد دیسک‌های داخلی SMART عمل‌کرد و سلامت خود را مانیتور می‌کنند.

ابزارSMART وضعیت هارد دیسک شما را ارزیابی می‌کند.توان هارد دیسک ،به دنبال نرخ اشتباهات هدرهای مغناطیسی و دیگر ویژگی‌ها که سازندگان هارد دیسک در دیسک خود قرار داده اند.

اکثر پیاده‌سازی‌های سیستم‌های SMART به کاربران اجازه می‌دهد که برای مانیتور کردن عمل‌کرد و قابلیت اطمینان هارد دیسک‌های خود self-tests را انجام دهند.راحت‌ترین روش برای انجام تست سیستم SMART در اوبونتو استفاده از “Disk Utility” در زیر System و منوی Administration است.

disk utility یا ابزار دیسک به شما اجازه دیدن مدل ،شماره سریال، فریمور، و ارزیابی سلامت کلی از هارد دیسک و همچنین فعال بودن سیستم SMART بر روی هارد شما را می‌دهد.

دکمه‌ی ‘SMART data’ به شما اجازه‌ی دیدن ویژگی‌های SMART روی هاردیسک خود را می‌دهد.

دکمه‌ی “Run Self-test” به شما اجازه‌ی یک شروع کوتاه ،طولانی یا انتقال (short,extended,conveyance) به self-test روی هارد دیسک را می‌دهد.

وقتی که شما این تست‌ها را اجرا کنید شما یک متر پیشرفت می‌بینید که به شما اجازه می‌دهد که ببینید که چه مقدار از تست انجام شده و چقدر دیگر کامل می‌شود.

“Attributed section” به شما اجازه‌ی دیدن پیغام‌ها و اطلاعات self-test را می‌دهد.

File System Check

در کنار ابزار گرافیکی Disk Utility ،برخی ابزار دیگر وجود دارد که ما می‌توانیم برای تشخیص سلامتی هارد دیسک از آن‌ها استفاده کنیم.(File System Check (FSCK تنها به عنوان یک ابزار خط فرمان ،یکی از ابزارهایی می‌باشد که ما می‌توانیم برای چک کردن وضعیت هارد دیسک از آن استفاده کنیم.

اگر شما یک گیک خط فرمان نیستید و نمی‌خواهید که از خط فرمان استفاده کنید ،می‌توانید از ویژگی “Check Filesystem” در “Disk Utility” برای انجام چک مشابه استفاده کنید.

البته برخی از موقعیت‌ها وجود دارد که ما مجبور به استفاده از ابزار‌های خط فرمان برای چک کردن سیستم فایل هستیم.به عنوان مثال وقتی که ما در حال استفاده از یک سیستم headless هستیم ،وقتی که لینوکس ما قادر به بوت شدن نیست و یا وقتی که می‌خواهیم مهارت‌های کونگ‌فو خط فرمان خود را به دوست خود نشان بدهید.

در ابتدا ،ابزار خط فرمان FSCK شبیه به چیزهایی است که فقط روی کامپیوتر یک گیک می‌شود پیدا کرد می‌باشد.اما شما متوجه می‌شوید که ابزار FSCK ،یک ابزار بسیار آسان برای استفاده است.فقط به یک نکته قبل از استفاده از FSCK توجه کنید شما نیاز دارید که فایل سیستم را با استفاده از دستور “umount” پیاده کنید.تعمیر کردن یک فایل سیستم مانت شده با FSCK می‌توانید در نهایت باعث ایجاد آسیب بیشتری از مشکل اولیه شود.

sudo umount /dev/sdb

دستور FSCK بسیار سرراست است:

sudo fsck -t ext4 /dev/sdb

این دستور یک فایل سیستم(ext4 (/dev/sdb را برای ناسازگاری چک می‌کند.شما باید به جای /dev/sdb پارتیشن خود را جایگزین کنید.شما می‌توانید از دستور “fdisk” برای پیدا کردن پارتیشن‌های سیستم خود استفاده کنید.

sudo fdisk -l

چک کردن سیستم فایل زمان‌بندی شده

اگر شما در حال استفاده از اوبونتو هستید متوجه خواهید شد هنگامی که شما سیستم خود را زمان به زمان بوت می‌کنید اوبونتو در یک جلسه‌ی FSCK اجرا می‌شود.اگر شما یک چک زمان‌بندی شده‌ی مزاحم را پیدا کردید ، می‌توانید مجدد زمان بندی اسکن را با دستور “tune2fs” انجام دهید.به طور نمونه به این صورت به نظر می‌رسد:

پارامتر شمارش مانت به ما می‌گوید که اوبونتو هارد دیسک خود را بعد از ۳۳ مانت دیسک ،اسکن کرده است.

ما می‌توانیم شمارش مانت را با استفاده از آپشن -C پیکربندی کنیم.

sudo tune2fs -c 35 /dev/sda1

این دستور دوباره وقتی که سیستم بوت می‌شود اوبونتو را برای اسکن هارد دیسک خود بعد از ۳۵ مانت هارد دیسک پیکربندی خواهد کرد.

توجه داشته باشید که “/dev/sda1/” را با پارتیشن خود جایگزین کنید.

بلوک های بد

بد سکتور یک سکتور روی دیسک درایو یک کامپیوتر که به دلیل صدمه‌ی دائمی (یا ناتوانی سیستم‌عامل در دسترسی موفق به آن )نمی‌توان مورد استفاده قرار گیرد مانند آسیب های فیزیکی به سطح دیسک می‌باشد.

دو روش برای شناسایی بدسکتور در لینوکس وجود دارد: شما می‌توانید از Disk Utility GUI استفاده کنید یا اگر شما یک گیک خط فرمان هستید ،می‌توانید از دستور badblocks برای چک کردن هارد دیسک از بدسکتور استفاده کنید.

sudo badblocks -v /dev/sdb1

Badblock به ما شماره‌ی بدسکتور‌های روی هارد دیسک را می‌دهد.

$ sudo badblocks -v /dev/sdb1
Checking blocks 0 to 97683200
Checking for bad blocks (read-only test): 3134528 done, 3:27 elapsed
3134560 done, 8:33 elapsed
3134561 done, 10:15 elapsed
3134562 done, 11:57 elapsed
3134563 done, 13:39 elapsed
done
Pass completed, 5 bad blocks found.

وقتی که شما بلاک‌های بدی می‌بینید شما دو تا آپشن دارید:شما می‌توانید به فکر یک هارد دیسک جدید باشید یا به عنوان سکتورهای غیر قابل استفاده آن بد سکتورها را نشانه گذاری کنید.این شامل دو مرحله است:

ابتدا ما باید موقعیت آن بدسکتورها را در یک فایل فلت بنویسیم.

sudo badblocks /dev/sdb > /home/zainul/bad-blocks

بعد از آن ما نیاز به تغذیه‌ی فایل فلت در دستور FSCK برای نشانه گذاری به عنوان سکتورهای غیر قابل استفاده “unusable” داریم.

sudo fsck -l bad-blocks /dev/sdb

FSCK, Badblocks و Disk Utility برخی از ابزار‌های دیسک هستند که ما اغلب برای اسکن هارد دیسک استفاده می‌کنیم.

منبع

cheers!