نوشته شده توسط آیدین ثابتیان.
باید اعتراف کنم که وقتی توزیع لینوکسی پیدا کنم که ازش خوشم بیاد توزیعهای دیگر به سختی میتونن منو تحت تاثیر قرار بدن. توزیعهای بیشماری رو مثل آرک، فدورا و مینت امتحان کردهام. ولی آخر کار همیشه دوباره آمدهام سراغ اوبونتو. البته من همیشه یکی از اولین کسانی هستم که به تغییرات در اوبونتو «نــه» میگم (مثلاً به دسکتاپ یونیتی). ولی در طی زمان همیشه میبینم که به روش و سبک اوبونتو عادت کردهام. به عنوان یه آدم پرمشغله برام مهمه که توزیعم «بیدردسر» کار کنه.
یک روز اتفاق غیرمنتظرهای افتاد. تصمیم گرفتم که اُپنسوزه ۱۲٫۳ رو امتحان کنم. با وجود دلسردیم از نسخهی ۱۲٫۲ بخاطر خرابی در بستههای نرمافزاری، با کلاه شک و تردید به سراغ اُپنسوزه رفتم.
حالا واقعاً از روونی این انتشار اُپنسوزه شگفتزده شدهام. میخوام بگم که اگه قرار باشه سیستم عاملم رو تعویض کنم بدون کوچکترین تردید و دودلی اُپنسوزه ۱۲٫۳ رو نصب میکنم.
در این مقاله قابلیتها و ویژگیهای مختلف اوبونتو و اُپنسوزه رو با هم مقایسه خواهم کرد و بررسی میکنم که هر کدوم برای کدوم تیپ کاربری مناسبه و توضیح خواهم داد که چرا معتقدم اُپنسوزه به چنین توزیع برجستهای تبدیل شده.
تیپهای مختلف کاربران
در طی سالها یکی از بزرگترین تفاوتهایی که بین اُپنسوزه و اوبونتو یافتم، مخاطب بازارشون بوده. اُپنسوزه همیشه عمدتاً مدیران سیستم و تکنیسینها، توسعهگران نرمافزار و شاغلانِ حرفهایِ فناوری را هدف قرار داده. ولی مخاطب اوبونتو همیشه کاربر خانگی و معمولی بوده است.
ولی منظور این نیست که تازهکاران نمیتوانند جایی در اُپنسوزه برای خود پیدا کنند. اُپنسوزه دارای ویژگیهایی است که میتواند برای تازهکاران جذاب و کاربردی باشد، مثل: روشی کاربر-دوست برای ساختن پوشهی خانگی اختصاصی، کنترل گرافیکی بر روی جزییات پیکربندیِ دسکتاپ، و پاپآپها و کادرهای مکالمهی راحت و قابل فهم به هنگام نیاز.
محیطهای دسکتاپ
در اوبونتو به طور پیش فرض محیط دسکتاپ یونیتی را دارید و اگر دوست داشته باشید که با ترمینال کار کنید میتوانید محیطهای رومیزی دیگر را نیز نصب کنید؛ البته اگر Synaptic را نصب کنید، کارِ نصب با استفاده از محیط گرافیکیِ آن هم میسر است، ولی متاسفانه «مدیر نرمافزاری اوبونتو» برای این کار مناسب نیست.
در عوض، اُپنسوزه به شما امکان میدهد که محیط دسکتاپ دلخواهتان را هنگام نصب سیستم عامل مشخص کنید. برعکـسِ اوبونتو که کار پیادهسازی محیطهای دسکتاپِ دیگر را به ریمیکسها و مشتقاتش واگذار کرده، هنگام نصبِ اُپنسوزه امکان انتخاب محیط گرافیکی دلخواهتان را دارید.
گردانندههای سختافزاری (درایورها) و کُدِکهای چندرسانهایِ تجاری و تملکی
سالها است که کاربران اوبونتو از «مدیر گردانندههای سختافزاری تجاری / restricted driver manager» بهره میبرند. در انتشارهای جدیدتر اوبونتو این امکان در ابزار Software and Updates تحت Additional Drivers (گردانندههای اضافی) پیادهسازی شده است. خوبی این ویژگی اینه که اگر گردانندهی غیرآزاد شبکه، وایرلس و یا کارت گرافیک را نداشته باشید، این ابزار به راحتی امکان نصبشان را به شما میدهد. و برای نصب کُدِکهای تجاری چندرسانهای مثل کُدِک پخش اِمپیتری یا ویدئیهای MP4 باید ابزار Software and Updates را باز کنید و «Software restricted by copytight» را فعال کنید سپس کادر محاورهایش را ببندید و مخازن را بهروزرسانی کنید. وقتی این کار را انجام دهید، قدم بعدی این است که وارد Ubuntu Software Center شوید و به دنبال کُدِکهای چندرسانهای (media codecs) بگردید. در اینجا لیستی از کُدِکهای GStremer به شما ارائی میشود که باید آنها را نصب کنید.
در اُپنسوزه کافی است وارد پورتال نرمافزار (software portal) شوید و به دنبال کُدِکها بگردید، opensuse-codecs-installer را انتخاب و با استفاده از فناوری تککلیک (one-click)ِ اُپنسوزه نصبش کنید. همهی کار به همین سادگیه! البته در مورد نصب گردانندههایِ غیرآزادِ کارتِ گرافیکی بهتره از منبع نرمافزاری فوق اجتناب کنید و یکراست به سراغ مستندات اُپنسوزه در مورد NVIDIA یا ATI بروید. در هر دو صورت میتوانید گردانندههای سختافزاری تجاری را با سیستم تککلیک نصب کنید.
موجودی نرمافزار:
در مورد دسترسی به نرمافزارهای متنوع تقریباً میتونم بگم که برندهی بازی اوبونتوئی! به لطف Software Center، اوبونتو عناوین متنوعی از نرمافزار را عرضه میکند که در مخازن توزیعهای دیگر موجود نیست. البته اُپنسوزه به لطف software portal برندهی داشتن نرمافزارهای جدیدتر است. میتوانید پورتال نرمافزار اُپنسوزه را بدیلِ بیدردسرِ PPA اوبونتو در نظر بگیرید. اگر نرمافزاری را حتی پس از فعالسازی مخازن اضافی در YaST نیافتید، آن را در software portal خواهید یافت.
به جایی برسیم که چیزها برای من غیرقابلِمقایسه و تار میشن. اوبونتو کار یافتن نرمافزار را به لطف گنجینهی بهروزِ Software Center بهتر انجام میدهد. باید اقرار کنم که بخاطر تبلیغات نرمافزارها در سافتور سنتر چیزهای جدیدی کشف کردهام. اُپنسوزه در این عرصه بازنده است چون مدیریت نرمافزارها در آن بیشتر مبتنی بر ساختار درختی و سلسلهمراتبی است. ولی اگر بهطور کلی بدانم دنبال چه هستم، اُپنسوزه نیز به همان خوبیِ اوبونتو جوابگو است.
YaST واقعاً عالیه:
چیزی که منو بیش از هر توزیع دیگری به سمت اُپنسوزه میکشونه YaST ـِـه. یاست راهی برای مدیریت گرافیکی سیستمه بدون اینکه حس کنید با شما مثل تازهکارها رفتار می شود. قابلیتهای پیشفرضِ یاست مثل الگوهای یاست برای تعیین نقش کاربردی دستگاهتان، ایمنسازی سیستم، تنظیم سادهی دیوار آتش، ابزارهای مدیریت کاربران و بسیاری قابلیتهای دیگرش زبان هر کسی را بند میاورد. و بهتر از همهی اینها اینکه، به لطف OpenSUSE Tumbleweed میتوانم به راحتی سیستم را تبدیل به یک «انتشار غلطان» بکنم.
صادقانه بگم، من واقعاً یاست را دوست دارم چون من را از اتلاف وقت بیهوده برای شخصیسازی و پیکربندی سیستم نجات دادهاست و یاست دردسرهای توزیعهای مبتنی بر RPM را نیز ندارد (من از RPM متنفرم). تنها آرزوم اینه که ببینم Software Portal هر چه بهتر و بیشتر درون YaST ادغام بشه و کار با سیستم جستجوی نرمافزار هم سادهتر بشه.
با همهی این حرفها، برای تازهکاران، اوبونتو هنوز بهترین گزینه است. سردرگمی در اوبونتو کمتره، یافتن نرمافزارهای جدید آسونتره و نگهداری سیستم در وضعیت بهینه سلولهای خاکستری زیادی نمیطلبه! جا داره بگم که داشبورد اوبونتو (Ubuntu Dash)، جستجو در آمازون، و بسیاری سرویسهای وبی دیگر، همه در دسکتاپ اوبونتو ادغام شدهاند. این برای تازهواردان یکی دیگر از راههای جستجو و یافتن است. البته به عنوان یک کاربر پیشرفتهی لینوکس، نظرم این است که کل این قابلیتها باید از سیستم حذف شوند — که البته این کار هم به اندازهی کافی آسان است.
اگر یک کاربر پیشرفته هستید، اُپنسوزه مناسب شما است. برای هر کسی که دانش کافی دربارهی طرز کار دسکتاپ لینوکس دارد و میخواهد کارش را بهسرعت انجام دهد و یهعالَمه کنترلِ گرافیکی روی دسکتاپش بخواهد، اُپنسوزه بهترین گزینه است. بازم تاکید میکنم که نسخهی ۱۲٫۳ هر پیشداوری که در مورد این توزیع داشتم را از بین برده است. لـُب کلام این که سوزه انتخاب محشری است.
نوشته مقایسهی اُپنسوزه ۱۲٫۳ با اوبونتو ۱۳٫۰۴ اولین بار در لینوکس سیزن , آموزش گنو / لینوکس پدیدار شد.