در این مقاله با نحوه پشتیبان گیری از اطلاعات و بازگرداندن آن با استفاده از نرم افزار FSArchiver در گنو/لینوکس آشنا می شویم. از طریق این برنامه می توانید از یک دایرکتوری و یک یا حتی چندین پارتیشن دلخواه ، نسخه پشتیبانی به صورت یک فایل آرشیو فشرده تهیه نمایید و در صورت نیاز از آن فایل پشتیبان استفاده نموده و پارتیشن یا دایرکتوری مورد نظر خود را به حالت قبل بازگردانید. به عنوان مثال با این برنامه که در محیط خط فرمان اجرا می شود ، می توانید از پارتیشن سیستم عامل مورد نظر خود یک نسخه پشتیبان تهیه نموده و در زمان لازم از آن استفاده و سیستم خود را به حالت اول بازگردانید. برخی از ویژگی های FSArchiver به این شرح می باشد:

• پشتیبانی کامل از فایل سیستم های مختلف از جمله ext3, ext4, reiserfs, xfs, ntfs , reiser4, btrfs , jfs
• امکان گرفتن پشتیبان از پارتیشن حاوی توزیع گنو/لینوکس نصب شده و درحال اجرا بدون نیاز به LiveCD و Unmount کردن آن !!
• امکان برگرداندن فایل پشتیبان به پارتیشنی که کوچک تر از پارتیشن اصلی می باشد
• امکان برگرداندن فایل پشتیبان به پارتیشنی که بزرگ تر از پارتیشن اصلی می باشد
• امکان پشتیبان گیری همزمان از چند پارتیشن در داخل یک فایل پشتیبان !
• امکان برگرداندن همزمان چند پارتیشن از داخل یک فایل پشتیبان !
• پشتیبانی از قابلیت multi-threaded برای cpu های چند هسته ای و سریعتر شدن عملیات
• پشتیبانی از آلگوریتم های lzo, gzip, bzip2, lzma برای فشرده کردن فایل پشتیبان
• حفاظت و کنترل اطلاعات با استفاده از قابلیت Checksumming
• امکان رمز گذاری بروی فایل پشتیبان
• امکان گرفتن پشتیبان از دایرکتوری دلخواه

نصب

fsarchiver را می توانید از طریق مخازن نرم افزاری توزیع گنو/لینوکس خود نصب نمایید یا اینکه کد منبع این برنامه را از اینجا دانلود و به صورت دستی آن را کامپایل نمایید.

تهیه پشتیبان از پارتیشن ها

در این بخش با نحوه پشتیبان گیری از پارتیشن ها و همچنین بازگرداندن آنها در حالتی که پارتیشن مورد نظر unmount شده یا به عبارت دیگر در حال استفاده نباشد آشنا می شوید.

• ابتدا با این دستور می توانید لیست پارتیشن های خود و جزئیات آنها را مشاهده نمایید:

sudo fsarchiver probe detailed

• برای ذخیره یک پارتیشن unmount شده از این دستور استفاده نمایید:

sudo fsarchiver savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

در دستور بالا مسیر اول که با رنگ سبز نشان داده شده ، مسیر ذخیره فایل پشتیبان با نام systembackup.fsa می باشد و مسیر دوم که با رنگ قرمز مشخص شده ، مسیر سخت افزاری پارتیشنی هست که قصد دارید از آن نسخه پشتیبان تهیه نمایید. توجه نمایید که برای اجرای دستور بالا بایستی حتما پارتیشن مورد نظر را unmount نمایید. برای این منظور می توانید برنامه fsarchiver را در محیط livecd نیز اجرا نمایید.

• برای برگرداندن فایل پشتیبان به پارتیشن مورد نظر از این دستور استفاده کنید:

sudo fsarchiver restfs /media/sda4/backup/systembackup.fsa id=0,dest=/dev/sda1

در دستور بالا قسمت قرمز رنگ مسیر سخت افزاری پارتیشن مقصد برای برگرداندن فایل پشتیبان بوده و قسمت سبز رنگ نیز مسیر فایل پشتیبان را نشان می دهد.

• گرفتن پشتیبان از چند پارتیشن در یک فایل:

sudo fsarchiver savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1 /dev/sda2

با استفاده از دستور بالا می توانید به طور همزمان از دو پارتیشن sda1 و sda2 در یک فایل ، نسخه پشتیبان تهیه کنید. برای بازگرداندن پارتیشن اول (sda1) از فایل systembackup.fsa که حاوی دو پارتیشن sda1 و sda2 هست از این دستور استفاده نمایید:

sudo fsarchiver restfs /media/sda4/backup/systembackup.fsa id=0,dest=/dev/sda1

برای برگرداندن دومین پارتیشن (sda2) از فایل systembackup.fsa , در دستور فوق به جای id=0 از id=1 استفاده نمایید:

sudo fsarchiver restfs /media/sda4/backup/systembackup.fsa id=1,dest=/dev/sda2

برای برگرداندن هر دو پارتیشن sda1 و sda2 به طور همزمان از فایل systembackup.fsa از دستور زیر استفاده نمایید:

sudo fsarchiver restfs /media/sda4/backup/systembackup.fsa id=0,dest=/dev/sda1 id=1,dest=/dev/sda2

در دستور بالا id=0 مربوط به پارتیشن اول (sda1) در فایل systembackup.fsa بوده که در مسیر سبز رنگ بازگردانده می شود و id=1 نشانگر پارتیشن دوم (sda2) می باشد که در مسیر قرمز رنگ بازگردانده می شود.

• برای مشاهده اطلاعات کامل یک فایل پشتیبان با نام پیش فرض systembackup.fsa از دستور زیر استفاده نمایید:

sudo fsarchiver archinfo /media/sda4/backup/systembackup.fsa

تهیه پشتیبان از دایرکتوری ها

با استفاده از برنامه FSArchiver همچنین می توانید به جای پارتیشن ها از دایرکتوری مورد نظر خود نیز نسخه پشتیبان تهیه نمایید. برای این کار کافیست به جای savefs و restfs در دستورات بالا از savedir و restdir استفاده نمایید.

sudo fsarchiver savedir /media/sda4/backup/musicbackup.fsa /media/sda5/music

در دستور بالا از دایرکتوری music در مسیر قرمز رنگ نسخه پشتیبان در فایل musicbackup.fsa ایجاد خواهد شد. برای برگرداندن این دایرکتوری نیز کافیست که از این دستور استفاده نمایید:

sudo fsarchiver restdir /media/sda4/backup/musicbackup.fsa /media/sda5/music

بررسی دیگر انتخاب های موجود

از آپشن های زیر نیز میتوانید در دستورات فوق استفاده نمایید:

• تمام دستورات فوق در حالتی به کار می روند که پارتیشن مورد نظر شما که قصد گرفتن نسخه پشتیبان از آن را دارید یا قصد برگرداندن (restore) به آن را دارید , unmount شده بوده و به عبارت دیگر در حال استفاده نباشند. برای اینکه بدون نیاز به LiveCD یا unmount کردن پارتیشن مورد نظر ، عمل پشتیبان گیری یا برگرداندن را انجام دهید از آپشن -Aa قبل از restfs یا savefs در دستورات فوق استفاده نمایید. توجه نمایید که این قابلیت برای پارتیشن های با فرمت NTFS وجود ندارد !

sudo fsarchiver -Aa savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

• برای فشرده سازی فایل پشتیبان از ۱ تا ۹ سطح از آپشن زیر در هنگام پشتیبانی گیری استفاده کنید:

sudo fsarchiver -z9 savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

• اگر از cpu های چند هسته ای استفاده می کنید , برای سرعت بخشیدن به عملیات پشتیبان گیری یا restore از آپشن -jx استفاده نمایید. مثلا برای cpu دو هسته ای:

sudo fsarchiver -j2 savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

• برای پسورد گذاشتن بروی فایل پشتیبان از آپشن زیر استفاده نمایید:

sudo fsarchiver -c password savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

• از دستور زیر می توانید برای تقسیم نمودن فایل پشتیبان به اندازه های ۱۰۰۰ مگابایتی در هنگام پشتیبان گیری استفاده نمایید:

sudo fsarchiver -s 1000 savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

در موقع بازگرداندن , نیازی به استفاده از این آپشن نیست و تنها مشخص نمودن مسیر اولین فایل کافی می باشد.

• بقیه آپشن های موجود به این شرح هست:

-o : در صورتی که فایل آرشیو مشابهی با نام systembackup.fsa در مسیر مقصد وجود داشته باشد , با استفاده از این آپشن بروی آن فایل کپی (overwrite) انجام خواهد شد.

-v : جزئیات بیشتری از عملیات در حال اجرا را در هنگام اجرای برنامه نشان میدهد.

• برای اجرای یک حالت ترکیبی و استفاده از تمامی آپشن های فوق ، دستورات را به شکل زیر اجرا نمایید:

* گرفتن پشتیبان:

sudo fsarchiver -Aaj2z9vo -c password -s 1000 savefs /media/sda4/backup/systembackup.fsa /dev/sda1

* برگرداندن:

sudo fsarchiver -Aaj2v -c password restfs /media/sda4/backup/systembackup.fsa id=0,dest=/dev/sda1

همچنین به جای استفاده از این برنامه در محیط ترمینال می توانید از برنامه qt4-fsarchiver که یک رابط گرافیکی برای FSArchiver می باشد ، استفاده نمایید. البته توجه نمایید که این برنامه در حال حاضر تمام آپشن ها و حالت های مختلف برنامه FSArchiver را پشتیبانی نمی کند. برای نصب این برنامه در نسخه های مختلف توزیع اوبونتو و Mint می توانید فایل deb آن را از این مسیر دریافت نموده و آن را نصب نمایید. کاربران آرچ لینوکس نیز می توانند این برنامه را از طریق مخازن AUR نصب نمایند.