نوشته شده توسط فرشید نوتاش حقیقت.
با توجه به آموزش‌های قبلی اکنون پی برده‌اید که چگونه در فایل‌سیستم حرکت کنید. با این حال، نیاز است که چند فرمان دیگر را در رابطه با حرکت در خط فرمان آموزش دهیم:
فرمان ls: لیست کردن محتوای دایرکتوری
فرمان file: مشاهده محتویات فایل
فرمان less: آشنایی بیشتر با فرمان ls
با استفاده از ls می‌توان محتویات دایرکتوری را مشاهده کرد و انواع مختلفی از ویژگی‌های فایل و دایرکتوری را تعیین نمود.
علاوه بر دایرکتوری جاری، می‌توان هر دایرکتوری دلخواهی را با فرمان ls اجرا کرد:
یا حتی چندین دایرکتوری را مشخص نمود. در این مثال از دایرکتوری home کاربر (که با ~ نشان داده شده) و دایرکتوری /usr استفاده شده است:
همچنین می‌توان فرمت خروجی را برای نمایش جزئیات بیشتر تغییر داد:
با افزودن –l به فرمان، خروجی با فرمت طولانی‌تری نمایش داده خواهد شد.
گزینه‌ها و آرگومان‌ها (Options and Arguments)
فرمان‌ها به کمک یک یا چند گزینه (Option) و آرگومان (Argument) رفتار خود را می‌توانند تغییر دهند. بنابراین فرمت اکثر فرمان‌ها چنین است:
command –options argument
اکثر فرمان‌ها از گزینه‌های متشکل از یک کاراکتر به همراه خط تیره استفاده می‌کنند. (مانند -l) اما برخی از فرمان‌ها از جمله آن‌هایی که از پروژه GNU پشتیبانی می‌کنند، متشکل از یک کلمه به همراه دو خط تیره هستند. همچنین بسیاری از فرمان‌ها اجازه می‌دهند تا گزینه‌های چندگانه با هم هماهنگ شوند. در این مثال، فرمان ls دارای دو گزینه است. گزینه l برای تولید خروجی فرمت طولانی و گزینه t برای مرتب‌سازی نتایج بر اساس زمان اصلاح فایل می‌باشد:
در ادامه گزینه طولانی –reverse را برای مرتب‌سازی به‌صورت معکوس اضافه شده است:
فرمان ls تعداد زیادی از گزینه‌ها را داراست که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
| شرح | Long Option | Option |
| تمامی فایل‌های موجود (حتی فایل‌های hidden) را لیست می‌کند. | –all | -a |
| اگر دایرکتوری مشخص شود فرمان ls محتویات دایرکتوری را لیست می‌کند، نه خود دایرکتوری را. | –directory | -d |
| این گزینه یک کاراکتر شاخص را به انتهای هر نام اضافه می‌نماید. (به‌عنوان مثال در جلوی نام یک پوشه، علامت اسلش قرار می‌گیرد.) | –classify | -F |
| در لیست‌های طولانی، اندازه فایل‌ها را به جای استفاده از بایت در فرمت قابل خواندن برای انسان نمایش می‌دهد. | –human-readable | -h |
| نتایج را با فرمت طولانی نمایش می‌دهد. | -l | |
| نتایج را به‌صورت معکوس مرتب می‌کند. معمولاً فرمان ls نتایج را به ترتیب حروف الفبا نمایش می‌دهد. | –reverse | -r |
| نتایج را بر اساس سایز نمایش می‌دهد. | -S | |
| نتایج را بر اساس زمان اصلاح نمایش می‌دهد. | -t |
تعیین نوع فایل با فرمان file
از فرمان file برای تعیین نوع فایل استفاده می‌شود. فرمان file به شکل زیر اجرا می‌گردد:
file filename
هنگام اجرا، فرمان file توضیحی مختصر را از محتویات فایل چاپ می‌کند. به عنوان مثال:
همانطور که می‌دانید انواع مختلفی از فایل‌ها وجود دارد. در سیستم‌های مبتنی بر یونیکس از جمله لینوکس یک اصل همیشگی وجود دارد که «همه چیز فایل است.»
مشاهده محتویات فایل با فرمان less
فرمان less برنامه‌ای برای مشاهده فایل‌های متنی است. در لینوکس فایل‌های زیادی هستند که متن قابل خواندن می‌باشد. فرمان less برنامه‌ای برای مشاهده فایل‌های متنی است.
حال چرا نیاز است فایل‌های متنی بررسی شوند؟ از آنجا که بسیاری از فایل‌ها که حاوی تنظیمات سیستم هستند (فایل‌های پیکربندی) در این فرمت ذخیره می‌شوند و قابلیت خواندن دارند که به ما می‌گوید سیستم چگونه کار می‌کند. علاوه بر این بسیاری از برنامه‌ها هستند که سیستم آن‌ها را در این فرمت ذخیره می‌کند. این برنامه‌ها اسکریپت (Script) نامیده می‌شوند.
در آموزش‌های بعدی یاد خواهید گرفت که چگونه فایل‌های متنی را تغییر دهید تا تنظیمات سیستم تغییر یابند و چگونه اسکریپت بنویسید. اما در این آموزش فقط به محتوای آن‌ها نگاه خواهیم کرد. از فرمان less این گونه استفاده می‌شود:
less filename
به محض شروع، فرمان less اجازه می‌دهد تا از طریق یک فایل متنی به جلو و عقب حرکت کنید. به‌عنوان مثال، برای بررسی فایل که تمام حساب‌های کاربر سیستم را تعریف می‌کند، فرمان زیر را وارد کنید:
هنگامی که برنامه less آغاز به کار می‌کند، می‌توان محتویات فایل را مشاهده نمود. اگر فایل، طولانی‌تر از یک صفحه باشد می‌توانیم به بالا یا پایین پیمایش کنیم. برای خروج از less از دکمه Q استفاده می‌گردد.
| فعالیت | فرمان |
| یک صفحه به عقب می‌رود. | Page Up یا b |
| یک صفحه به جلو می‌رود. | Page Down یا Spacebar |
| یک خط بالا می‌رود. | کلید جهت‌نمای بالا |
| یک خط پایین می‌رود. | کلید جهت‌نمای پایین |
| به انتهای فایل متنی می‌رود. | G |
| به ابتدای فایل متنی می‌رود. | ۱G یا g |
| characters را رو به جلو جستجو می‌کند. | /characters |
| برای رویداد بعدی رو به عقب جستجو می‌کند. | n |
| صفحه راهنما (help) را نمایش می‌دهد. | h |
| از less خارج می‌شود. | q |
منبع: کتاب The Linux Command Line نوشته William E. Shotts
نوشته آموزش خط فرمان: قسمت سوم، حرکت در خط فرمان اولین بار در لینوکس سیزن پدیدار شد.
