Xming یک پیاده سازی از X Window System بر روی سیستم‌عامل Windows است. سامانه پنجره X زیرساختهایی را برای اجرای یک رابط گرافیکی درسیستم عامل‌های مبتنی بر یونیکس فراهم میکند. به طور کلی سامانه پنجره X از دو قسمت Xserver و Xclient تشکیل میشود. در این ورودی وبلاگ نگاهی به نحوه نصب و راه اندازی Xming بر روی سیستم عامل ویندوز خواهیم داشت.

Xserver برنامه‌ای است که بر روی رایانه ای که مانیتور و کیبورد و ماوس دارد نصب میشود.کار این برنامه مدیریت صفحه نمایش، کنترل ماوس و کیبورد و دیگر دستگاهای ورودی و خروجی (مثلاً touchpad و video projector و …) است. از محبوبترین Xserver ها میتوان به X.Org اشاره کرد.

هر برنامه‌ای که با کتابخانه‌های X نوشته شده باشد یک Xclient نامیده میشود. مثلاً فایرفاکس، گیمپ، pidgin و … نمونه‌هایی از یک Xclient هستند. یک Xclient پیغامهایی مانند “ لطفاً پنجره ای را با این مختصات در صفحه نمایش رسم کن“ را به یک Xserver میفرستد. Xserver هم در پاسخ، پیغامهایی مانند “کاربر بر روی دکمه Ok کلیک کرده“ یا “کاربر ماوس خود را در مختصات X و Y حرکت میدهد“ را برای Xclient ارسال میکند.

در یک سیستم خانگی یا یک شبکه اداری کوچک ممکن است هر دو این برنامه‌ها بر روی یک کامپیوتر نصب شده باشند. با این حال این امکان وجود دارد تا این برنامه‌ها بر روی کامپیوترهای مجزایی نصب شوند. مثلاً فایرفاکس بر روی یک کامپیوتر و X.Org بر روی یک کامپیوتر دیگر نصب شده باشد. این بدین معنیست که “پردازش“ در یک سیستم و “نمایش“ در سیستم دیگری صورت میگیرد.معمولاً Xserver بر روی کامپیوتری که قدرت پردازش کمی دارد نصب شده و Xclient هم بر روی کامپیوتری با قدرت پردازش بالا نصب میشود. در این حالت ارتباط بین Xserver و Xclient از طریق شبکه برقرار میشود.

معمولاً این مسأله کاربران را کمی گیج میکند چون کلمات server و client در معنای درست خود به کار برده نشده و وارونه شده اند. این مهم است که به خاطر داشته باشید که Xserver بر روی کامپیوتری که مانیتور و کیبورد دارد نصب می‌شود و Xclient هم برنامه‌ای است که دستور نمایش پنجره ها را برای Xserver فرستاده تا Xserver آن‌ها را برای کاربر نمایش دهد.

هیچ اجباری نیست تا این برنامه‌ها بر روی سیستم عاملهای مشابهی اجرا شوند. مثلاً فایرفاکس (Xclient) میتواند بر روی کامپیوتری که سیستم عامل گنو/لینوکس بر روی آن نصب است اجرا شود و در سیستم دیگری که دارای سیستم عامل مایکروسافت ویندوز است نمایش یابد.

سیستم عامل ویندوز برای نمایش محیط و برنامه‌های گرافیکی از این مدل استفاده نمیکند. اما شما میتوانید به کمک برنامه Xming برنامه‌هایی که بر روی رایانه دیگری اجرا می‌شوند را در سیستم عامل ویندوز نمایش دهید. یعنی Xming نقش یک Xserver را برای ویندوز ایفا میکند.

ابتدا این برنامه را از لینک زیر دریافت کنید:

http://www.sourceforge.net/projects/xming/

سپس بر روی فایل Xming-6-9-0-31-setup.exe دابل کلیک کنید تا مراحل نصب آغاز شود. نصب Xming مانند نصب دیگر برنامه‌های ویندوز بوده و با چند کلیک ساده امکان‌پذیر است و نیاز به توضیح خاصی ندارد. همچنین باید برنامه PuTTY را هم نصب کنید. این برنامه را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید:

http://www.chiark.greenend.org.uk/~sgtatham/putty/download.html

خب نصب بسته ها در سیستم سرور به پایان رسید. حالا باید بسته openssh-server را در سیستمی که قرار است Xclient ها بر روی آن اجرا شوند را نصب کنیم. دراینجا فرض بر این است که سیستم عامل این کامپیوتر یک سیستم مبتنی بر یونیکس است. برای نصب این بسته میتوانید دستورات زیر را متناسب با سیستم عامل خوب اجرا کنید:

#Debian/Ubuntu

apt-get install openssh-server

#CentOS\\Fedora

yum install openssh-server

در یک سیستم FreeBSD سرور sshdبه طور پیشفرض نصب است. برای اجرای آن این دستور را اجرا کنید:

/etc/rc.d/sshd onestart

همچنین برای اجرای خودکار این سرویس در هنگام راه اندازی کامپیوتر خط زیر را به فایل /etc/rc.conf اضافه کنید:

sshd_enable=\"YES\"

حالا به سیستم Xserver برمیگردیم. ابتدا بر روی آیکون Xming واقع در دسکتاپ دابل کلیک کرده یا آن را از منوی start اجرا کنید. Xming به محض اجرا در System Tray (کنار ساعت ویندوز) قرار میگیرد.

حالا برنامه PuTTY را اجرا کرده و به مسیر زیر بروید:

Category → Connection → SSH → X11

و گزینه Enable X11 forwarding را تیک زده و عبارت زیر را در قسمت X Display location تایپ کنید:

localhost:0.0

همانند شکل زیر:

حالا به سربرگ Session برگشته و در قسمت Host Name (or IP Address) آدرس سیستمی که Xclient ها قرار است در آنجا اجرا شوند را وارد کنید. همچنین میتوانید در قسمت Save Sessions پروفایلی از تنظیمات فعلی ایجاد کنید تا دفعه بعد نیاز به تنظیم مجدد PuTTY نباشد.

بر روی دکمه Open کلیک کنید. از شما نام کاربری و کلمه عبور پرسیده می‌شود. اگر آن‌ها را به درستی وارد کنید یک اعلان پوسته خواهید دید. حالا کافیست تا نام برنامه Xclient را تایپ کرده و دکمه Enter را بزنید. خواهید دید که آن برنامه در سیستم شما نمایش داده می‌شود (البته در صورتی که مراحل بالا را به درستی انجام داده باشید).

مثلاً تایپ کنید firefox میبینید که پنجره فایرفاکس باز میشود. در حقیقت فایرفاکس در سیستم راه دور اجرا و پردازش شده ولی نمایش در سیستمی که هم‌اکنون پشت آن هستید صورت میگیرد.

اگر برنامه مورد نظر اجرا نشد، چک کنید که مراحل بالا را به درستی انجام داده باشید. همچنین باید گزینه X11Forwarding در فایل sshd_config بر روی yes تنظیم شده باشد.

ادامه دارد … .