در مطلبی که در وب سایت بنیاد نرم‌افزارهای آزاد منتشر شده، ریچارد استالمن، اوبونتو را به خاطر ویژگی جست‌جوی محصولات آمازون که در نسخه آخر این توزیع معرفی شده، جاسوس افزار خوانده است.
طبق تعریف دانش‌نامه آزاد Wikipedia، جاسوس افزار، بدافزاری است که روی سیستم کاربر نصب شده و بدون اطلاع او اطلاعات شخصی جمع‌آوری میکند.
استالمن که در بین هواداران خود به پدر معنوی جنبش نرم‌افزارهای آزاد شناخته میشود، قابلیت جست‌جوی محصولات آمازون را کد نظارت خوانده و تا آنجا پیش رفته که از کاربران خواسته اوبونتو را لیست گنو / لینوکس‌های پیشنهادی خود به دوستان حذف کنند.
یکی از مهمترین ویژگی نرم‌افزارهای آزاد، حفاظت کاربران توسط جامعه کاربری از برنامه‌های مخرب (malicious software) است. حالا اوبونتو تبدیل به یک مثال نقض شده، چه باید بکنیم؟
نرم‌افزارهای اختصاصی همواره با رفتار مخرب برای کاربر در ارتباط بوده‌اند. کدهای ناظر، DRM ها که به مانند دستبندهای دیجیتال هستند و درهای پشتی (Backdoor) که با سوء استقاده می‌توانند مشکل زا باشند همگی نرم‌افزارهای مخرب هستند و باید با آن‌ها مقابله شود.
نرم‌افزارهای آزاد شانسی را به کاربر میدهد تا خود را از رفتار مخرب در آمان دارد. حتی بهتر، معمولا جامعه کاربری از همه حفاظت کرده و اکثر کاربران لازم نیست از جای خود جم بخورند. دلیلش را در ادامه توضیح میدهم.
زمانی که کاربران عالم به برنامه نویسی کدی مخرب در نرم‌افزاری آزاد پیدا کنند، با آزادی که این نرم‌افزارها در اختیار آن‌ها قرار میدهد می‌توانند نسخه اصلاح شده برنامه را منتشر کنند. این انتشار جدید انشعاب یا fork نامیده میشود. زمانی نمیگذرد که جامعه کاربری به انشعاب جدید کوچ کرده و نسخه حاوی کد مخرب مطرود میشود.
چون چشم‌انداز طرد شدن مفتضحانه زیاد اغوا کننده نیست، در اکثر موارد حتی آن‌هایی که توسط وجدان و فشار اجتماعی متوقف نشده‌اند، از گذاشتن کد مخرب در نرم‌افزارهای آزاد دست میکشند.
ولی همیشه این‌جور نیست؛ اوبونتو، یک توزیع گنو / لینوکس پر استفاده و تاثر گذار است که کدهای ناظر نصب کرده است. وقتی کاربر بر اساس یک عبارت میان فایل‌های محلی خود به جست و جو میپردازد، این عبارت به یکی از خادم‌های Canonical فرستاده میشود. (Canonical شرکتی است که اوبونتو را توسعه میدهد)
اوبونتو از اطلاعات جست‌جو شده برای نمایش تبلیعات مختلف Amazon استفاده میکند. Amazon اشتباهات زیادی مرتکب شده. (http://stallman.org/amazon.html را ببینید) با ترویج Amazon، کنونیکال به آن‌ها کمک میکند. البته هسته مشکل تبلیعات نیست؛ مشکل اصلی جاسوسی است. Canonical ادعا کرده که به Amazon نمیگوید چه کسی چه چیزی را خواسته، اما همانقدر که کنونیکال اطلاعات شخصی شما رو جمع‌آوری کند بد است که Amazon این کار را انجام دهد.
اگر گنو / لینوکس را به دوستان خود پیشنهاد می‌کنید، لطفا اوبونتو را از لیست توزیع‌های پیشنهادی خود حذف کنید. اگر کوشش اوبونتو برای نصب نرم‌افزارهای غیر آزاد شما را متوقف نکرد، شاید این یکی شما را قانع کند. در گردهمایی‌های نصب و جشن آزادی نرم‌افزار، اوبونتو را نصب یا پیشنهاد نکنید. در عوض بگوید که از اوبونتو به دلیل جاسوسی دوری کنند.
اظهار نظر استالمن در مورد اوبونتو، واکنش‌های زیادی را در برداشته است. Jono Bacon، مدیر جامعه کاربری کنونیکال در قالب نوشته‌ای در وبلاگش استالمن را به انتشار FUD (ترس، تردید و شَک) متهم کرده و این‌که استالمن در مواقعی کوتاه نظر است.
