fdisk به معنی format disk یا fixed disk ،یک ابزار فرمان مبتنی بر خط است که برای مشاهده و دستکاری پارتیشن‌های دیسک سخت یا همان هارد دیسک استفاده می‌شود.Fdisk یک ابزار بسیار قدرتمند می‌باشد که با استفاده از آن با رابط خط فرمان شما می‌توانید مشاهده،ایجاد،حذف،تغییر اندازه،تغییر،حرکت و کپی پارتیشن های هارد دیسک را انجام دهید.

fdisk برای زمان ایجاد پارتیشن جدید در مقداری فضای بی استفاده ،سازماندهی فضا برای درایوهای به تازگی ایجاد شده،دوباره سازماندهی پارتیشن های قدیمی تر و کپی / انتقال داده ها به پارتیشن های دیگر یک ابزار بسیار سودمندی می‌باشد.با استفاده از fdisk شما حداکثر می‌توانید تا ۴ پارتیشن primary جدید و چندین پارتیشن logical ،بسته به فضای هارد دیسک های موجود در سیستم ایجاد کنید.

این مقاله از طریق استفاده از دستورات کاربردی fdisk به شما در مدیریت جداول پارتیشن در سیستم‌های لینوکس، کمک می‌کند.برای اجرای با موفقیت این دستورات ،شما نیاز به دسترسی ریشه دارید.اگر شما نمی‌دانید که یک دستور چه کاری انجام می‌دهد ،با دسترسی ریشه آن دستور را اجرا نکنید.

۱-مشاهده‌ی تمام پارتیشن‌های دیسک

اساسی‌ترین استفاده از fdisk ،نمایش پارتیشن‌های دیسک سیستم خود با استفاده از گزینه‌ی –l می‌باشد.تمام پارتیشن‌های دیسک در سیستم شما به همراه نام دیوایس‌های خود مانند /dev/sda یا /dev/sdb/ و غیره فهرست خواهد شد.

Syntax: sudo fdisk –l

۲-مشاهده پارتیشن دیسک خاص

برای مشاهده پارتیشن دیسک خاص ،شما مجبور به استفاده از گزینه‌ی –l به همراه نام دیوایس (/dev/sda, /dev/sdb یا هر پارتیشن دیگری) که مایل به مشاهده‌ی آن هستید ،می‌باشید.

Syntax: sudo fdisk –l <device_name>

Example: sudo fdisk –l /dev/sda

۳-استفاده حالت دستور

برای مشاهده‌ی همه‌ی گزینه‌های مرتبط با دستور fdisk ،از این دستور بدون هیچ گزینه‌ای (اما نام دستگاه را در دستور فراموش نکنید) استفاده کنید.با فشردن کلید m همه‌ی دستورات ممکن که می‌توان روی پارتیشن دیسک مذکور اعمال کرد نمایش داده خواهند شد .

۴-چاپ جدول پارتیشن

برای چاپ کردن جدول پارتیشن فعلی در سیستم از حالت دستور استفاده کنید ،بر طبق نمونه بالا ولی شما در عوض باید کلید p را فشار دهید.لیستی از پارتیشن های موجود در هارد دیسک چاپ می‌شود.

۵-حذف پارتیشن

به منظور حذف هر پارتیشن ،گزینه‌ی d در حالت دستور می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.وقتی d فشرده شود ،آن منتظر شماره پارتیشن (ID پارتیشن که با گزینه‌ی p مشاهده شده) که می‌خواهید آن را پاک کنید می‌باشد.به محض حذف پارتیشن وقتی که جدول پارتیشن را چک کردید ،پارتیشن حذف شده به نظر آنجا وجود ندارد اما این تغییرات ذخیره نشده باقی می‌ماند مگر آنکه با کلید w نوشته شوند.

۶-ایجاد پارتیشن

اگر شما روی یکی از دیوایس‌ها فضای خالی دارید و در زیر آن می‌خواهید یک پارتیشن جدید بسازید ،شما می‌توانید با گزینه‌ی n در حالت دستور این کار را انجام دهید.

در زمان ایجاد پارتیشن از شما پرسیده خواهد شد که نیاز به پارتیشن primary یا logical (یا extended) دارید.کلید p را برای primary و l را برای logical فشار دهید.همانطور که قبلاً گفته شد شما می‌توانید چندین پارتیشن logical ایجاد کنید اما فقط می‌توانید حداکثر ۴ پارتیشن primary بسازید.شما احتیاج به مشخص کردن شروع سکتور پارتیشن جدید و سکتور آخر ،جایی که پارتیشن تمام می‌شود دارید.در حالی که سکتور آخر مشخص شد ،شما می‌توانید به حجم کلی که توسط پارتیشن اشغال شده ،اشاره کنید.برای یک پارتیشن ۵۰ گیگابایتی شما باید “+۵۰G” را وارد کنید.بخاطر داشته باشید که اگر شما از هیچ واحدی استفاده نمی‌کنید (در این مثال G برای گیگابایت) “سکتور” برای واحد پیش‌فرض در نظر گرفته می‌شود.

و دوباره ،تغییرات ذخیره نمی‌شود.کلید w را برای ذخیره‌ی همه‌ی تغییرات جدول پارتیشن بفشارید و سیستم را راه‌اندازی مجدد کنید.

۷- فرمت یا قالب‌بندی پارتیشن

وقتی که پارتیشن جدید شکل گرفته‌شده باشد ،پیشنهاد شده که کاربر بهتر است پارتیشن جدید ایجاد شده را با یک فایل سیستم قالب بندی کند که می‌توان با دستور ‘mkfs’ انجام داد.بنابراین به عنوان فرمت یک پارتیشن به تازگی ایجاد شده،دستور زیر را وارد کنید:

Syntax: mkfs.ext4 <partition_name>

Example: mkfs.ext4 /dev/sda6

۸-چک کردن اندازه پارتیشن

برای چک کردن اندازه هر پارتیشن خاص ،از گزینه‌ی –s که فضای آشغال شده دیسک را نمایش خواهد داد ،استفاده کنید.

Syntax: fdisk –s <partition_name>

Example: fdisk –s /dev/sda2

۹-رفع ترتیب جدول پارتیشن

وقتی که پارتیشن logical حذف شده و مجدد ایجاد می‌شود ممکن است شما با پیغام خطایی مواجه شوید که می‌گوید ‘Partition out of order’ یا ‘Partition table entries are not in disk order’.

وقتی که شما بعضی از پارتیشن‌ها را حذف می‌کنید (sda1, sda2 and sda3 ) و یک پارتیشن جدیدی می‌سازید،شما فرض کنید اسم آن ‘sda1′ باشد ،اما سیستم آن را با اسم ‘sda4′ ایجاد می‌کند.زیرا وقتی شما آن پارتیشن‌ها را حذف می‌کنید ،sda4 به sda1 تغییر نام خواهد داد و sda5 به sda2 و به همین ترتیب فضای خالی تا آخر تغییر می‌کند.

برای حل مشکلات مرتبط با ترتیب جدول پارتیشن ،گزینه‌ی x (بخش قابلیت های اضافی)می‌توان با گزینه‌ی f (تعمیر ترتیب جدول پارتیشن) در حالت دستور مورد استفاده قرار گیرد.فراموش نکنید که تغییرات را با استفاده از w ذخیره کنید.

۱۰-غیرفعال کردن پرچم بوت

به طور کلی ،وقتی fdisk اجرا می‌شود ،نماد پرچم بوت را روی هر پارتیشن با (*) نشان خواهد داد.برای فعال کردن / غیر فعال کردن این پرچم بوت،مراحل ذکر شده در زیر را دنبال کنید:

وقتی جدول پارتیشن فعلی را دیدید (با استفاده از دستور p)،یک پرچم بوت روی /dev/sda1 وجود دارد و برای فعال / غیر فعال کردن آن از گزینه‌ی a می‌توان استفاده کرد.

همین!در این مقاله من سعی کردم کاربرد‌های اساسی دستور fdisk را پوشش بدم.اما این پایان نیست ،fdisk چندین دستور تخصصی دارد که می‌توان با گزینه‌ی x از آن‌ها مطلع شد.

منبع

Cheers!