یکی از مهم ترین شبهاتی که در مورد نرم افزار آزاد هست، اینه که میتونه پولی باشه یا نه؟ اصولا چون همیشه لفظ Free برای نرم افزار آزاد استفاده میشه (شخصا بهتر میدونم Libre استفاده بشه)، خیلی از تازه کاران، تفکرشون این هست که این نرم افزارها، رایگان هم هستند. نرم افزارهای آزاد، معمولا رایگان هم هستن، چون اکثرشون رو که بررسی میکنیم، میرسیم به یک پروژه دانشجویی یا فقط یک پروژه برای تفریح!

اصلا نرم افزار آزاد چی هست؟

به نقل از ویکیپدیا :

نرم‌افزار آزاد (به انگلیسی: Free software) نرم‌افزاری است که به‌همراه کد منبع توزیع شده و با قوانینی منتشر می‌شود که آزادی استفاده، مطالعه، ویرایش و انتشار مجددِ کاربران را تضمین می‌کند.^[۱][۲] نرم‌افزارهای آزاد معمولاً با همکاریبرنامه‌نویس‌های داوطلب به‌عنوان یک پروژه به‌وجود می‌آیند.

نرم‌افزارهای آزاد با نرم‌افزارهای مالکیتی (مانند مایکروسافت ویندوز) که آزادی کاربر در استفاده، مطالعه، ویرایش یا انتشار مجدد را در درجه‌های مختلف محدود می‌کنند، متفاوت است. این محدودیت‌ها با در نظر گرفتن مجازات‌هایی قانونی برای کاربرانی که قوانین آن‌ها را نقض می‌کنند، به‌وجود می‌آیند. نرم‌افزارهای مالکیتی عموماً به صورت بسته‌های اجراپذیرباینری و بدون دسترسی به کد منبع فروخته می‌شوند که جلوی ویرایش و وصله‌کردن نرم‌افزار توسط کاربر را می‌گیرد و او را برای به‌روزرسانی و پشتیبانی به شرکت نرم‌افزاری تولید کننده وابسته می‌کنند. نرم‌افزارهای آزاد از نرم‌افزاری‌های رایگان که برای استفاده، از کاربر پولی دریافت نمی‌کنند، نیز متفاوت‌اند. این نوع نرم‌افزارها نیز معمولاً تمامی حقوق نرم‌افزار را برای تولیدکنندهٔ آن محفوظ داشته و جلوی مهندسی معکوس، ویرایش و یا توزیع مجدد توسط کاربر را می‌گیرند.^[۳] بنابراین موضوع اصلی نرم‌افزار آزاد، موضوع آزادی است و نه قیمت آن: کاربران آزادند که هر چه می‌خواهند با نرم‌افزار انجام دهند. این آزادی شامل انتشار مجدد نرم‌افزار به‌صورت رایگان و یا با سود نیز می‌شود.^[۴] یعنی نرم‌افزار آزاد می‌تواند به صورت رایگان و یا در ازای دریافت مبلغی پول در اختیار کاربر قرار بگیرد.

خب این تعریف نرم افزار آزاد. خوشبختانه، ویکیپدیای فارسی در این زمینه هم بسیار خوب عمل میکنه، چرا که آزاد کارهای ایرانی یکی از بنیادی ترین ادیتورهای این دایرة المعارف آزاد هستند.

آیا میتونیم نرم افزار آزاد رو بفروشیم؟

بله، میتونید نرم افزار (های) آزاد رو از اینترنت دریافت کنید و روی یک CD رایت کنید و بفروشید، اصولا مجوزها ایرادی بر این موضوع نمیگیرند. حتی شما میتونید یک توزیع لینوکس یا نرم افزاری رو بسازید و بعد بفروشیدش، کاری که ردهت انترپرایز لینوکس میکنه. البته این نوع فروش، در واقع فروش پشتیبانی از نرم افزار توسط تیم توسعه هست. مثلا همین اوبونتوی خودمون، پشتیبانیش فروخته میشه. ولی اصل سیستم عامل، رایگان هست.

آیا میشه یک فورک از یک نرم افزار آزاد رو تجاری کرد؟

از اونجا که مفهوم تجاری معمولا با مفهوم کدبسته یکی دونسته میشه، باید به مجوز نگاه کرد. اما فرض کنید من فایرفاکس رو ادیت کنم، و تعدادی فیچر بهش اضافه کنم. بدون تغییر مجوز بخوام به قیمت 5000 تومن بفروشمش، اینطوری میشه (البته باز هم باید به مجوز نگاه کرد). مثلا هسته لینوکس، یک نمونه بسیار کامل از نرم افزار آزاد هست که داره تجاری هم استفاده میشه. سیستم عاملی مثل آندروید، و یا حتی همین ردهت انترپرایز، دارند ازش به خوبی و خوشی استفاده میکنن.

درآمد نرم افزار آزاد چگونه هست و از چه راه هایی میشه درآمد کسب کرد؟

درامد شما، بسته به نوع نرم افزاری که ساختید، میتونه متغیر باشه. مثلا ممکنه یک نفر سالی یک ریال هم درنیاره، ولی کسی روزی صد هزار تومان، درامد خالصش از همین «نرم افزار آزاد» محترم باشه! اما عمده راه های کسب در آمد :

• دونیشن
• فروش پشتیبانی
• فروش محصول بصورت فیزیکی

هستند.

من حرفم کاملا تموم شده، البته اینجا این بحث رو تموم نمیکنم و بعدها هم در موردش مینویسم.