وقتی از خط فرمان سخن می‌گوییم در واقع به Shell (پوسته) اشاره می‌کنیم. Shell برنامه‌ای است که فرمان‌ها را از صفحه‌کلید می‌گیرد و به سیستم‌عامل منتقل می‌کند. تقریباً تمامی توزیع‌های لینوکسی یک برنامه Shell را از پروژه GNU تحت عنوان bash پشتیبانی می‌کنند. Bash سرنام واژگان Bourne Again Shell بوده که توسط استیو بورن نوشته شده است.

شبیه‌سازهای ترمینال

هنگام استفاده از یک رابط گرافیکی نیازمند برنامه دیگری تحت عنوان شبیه‌ساز ترمینال برای تعامل با پوسته خواهید بود. KDE از console و GNOME از gnome-terminal استفاده می‌کند. تعداد دیگری از شبیه‌سازهای ترمینال برای لینوکس وجود دارد که اساس کار آن‌ها یکسان است و امکان دسترسی به پوسته را به ما می‌دهد.

هنگامی که شبیه‌ساز ترمینال را می‌گشایید، می‌بایست چیزی شبیه به این را ببینید:

این نشان‌دهنده اعلان پوسته (shell prompt) نامیده می‌شود. ممکن است اعلان پوسته در سیستم شما کمی متفاوت باشد. معمولاً نام کاربری username@machinename بوده و سپس دایرکتوری جاری (در این باره بیشتر توضیح خواهیم داد) و علامت دلار است.

اگر آخرین کاراکتر به جای دلار، # باشد بدین معنا است ترمینال دارای دسترسی‌ها و مجوزهای کاربر superuser می‌باشد. این بدین معناست که ما به‌عنوان کاربر root (ریشه) وارد شده‌ایم و یا یک ترمینال را با امتیازات superuser (چیزی شبیه Administrator در سیستم‌های ویندوزی) وارد شده‌ایم.

حال با تایپ کردن، ترمینال آزمایش می‌کنیم:

با توجه به اینکه این فرمان موجود نیست، پوسته به شما فرصت دیگری می‌دهد.

تاریخچه فرمان

اگر دکمه جهت‌نمای بالا را بفشارید مشاهده خواهید کرد که فرمان قبلی (kaekfjaeifj) پس از اعلان ظاهر می‌شود. به این ویژگی تاریخچه فرمان (Command History) می‌گویند. به‌طور پیشفرص اکثر توزیعات لینوکسی ۵۰۰ فرمان را به‌خاطر می‌سپارند. فشردن کلید جهت‌نمای پایین، فرمان قبلی را از بین می‌برد.

مکان‌نما (Cursor)

فرمان قبلی را با فشردن کلید جهت‌نمای بالا به یاد بیاورید. حال کلیدهای جهت‌نمای چپ و راست را فشار دهید. ملاحظه می‌شود که می‌توان مکان‌نما را در هر نقطه از خط فرمان قرار داد. این ویژگی در هنگام تغییر دادن یا ویرایش فرمان‌ها کاربرد دارد.

چند فرمان ساده

حال که اندکی با خط فرمان آشنا شده‌اید، به سراغ چند فرمان ساده می‌رویم. اولین فرمان، فرمان date است که زمان و تاریخ فعلی را نمایش می‌دهد:

فرمان بعدی، فرمان cal می‌باشد که به‌طور پیشفرض تقویم ماه جاری را نمایش می‌دهد:

برای دیدن مقدار فضای فعلی روی درایورهای دیسک خود از فرمان df استفاده خواهید کرد:

به همین ترتیب برای نمایش مقدار حافظه آزاد، از فرمان free استفاده می‌گردد:

با بستن پنجره ترمینال و یا با استفاده از فرمان exit می‌توانید از ترمینال خارج شوید:

منبع: کتاب The Linux Command Line نوشته William E. Shotts